Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

GKRY’nin Kıbrıs kıta sahanlığının sınırlandırılması için tek başına bölge devletleri ile antlaşmalar yapmasına karşın, bu durumun 1959 Zürih ve 1960 Londra Antlaşmalarına aykırı olduğu, GKRY’nin tek başına Kıbrıs’ın tamamını bağlayacak antlaşmalar yapma yetkisi bulunmuyor.Türkiye ve KKTC 1960 Garanti anlaşmalarındaki gerekçeleri öne sürerek garantör ülke Türkiye Cumhuriyeti’nin onay vermeyeceği bir anlaşmaya sözde Kıbrıs Cumhuriyeti’nin imza koymasının uluslararası hukuk açısından mümkün olmayacağını her zaman ortaya koymuştur. UYARIYORUM: Doğu Akdeniz’e kıyıdaş devletler hidrokarbon kaynaklarını araştırmak ve işletmek için Münhasır Ekonomik Bölge ilan etmek amacıyla girişimlerde bulunmaktadır. Bir kıyı devleti 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesne (BMDHS) taraf olmadan da Münhasır Ekonomik Bölge(MEB) ilanı yapabilir. Türkiye ve KKTC 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesne taraf olmamasına rağmen Münhasır Ekonomik Bölge ilan etme hakkına sahiptir. Jeopolitik ve je

Doğu Akdeniz bölgesi son günlerde oldukça sıcak gelişmelere tanık olmaktadır. Sahip olduğu hidrokarbon yatakları ile bölge ülkelerinin çıkarlarını en üst düzeyde gerçekleştirme arzusu ile hareket ettikleri bir alan haline gelmiştir. Doğu Akdeniz bölgesini tanımlamak gerekirse kuzeyde Anadolu kıyılarında Marmaris’ten, güneyde Mısır’ın Arap körfezine, batıda Libya'nın kuzeyi arasındaki alan ile doğuda Suriye kıyılarına kadar uzanmaktadır. Kara parçaları arasındaki mesafe yaklaşık olarak doğu-batı hattında 930 mil, kuzey-güney hattında 360 mildir. Doğu Akdeniz’in yüzölçümü ise yaklaşık olarak 136.800 mil karedir. Doğu Akdeniz’de kıyısı olan devletler arasında 2280 kilometre ile en uzun kıyıya sahip devlet Türkiye’dir.  Kıbrıs tarihsel süreçte dünya politikasındaki önemini hiçbir zaman kaybetmemiştir. Günümüzde de stratejik olarak oldukça önemli bir durumdadır. Kıbrıs’ı sadece bir ada olarak değerlendirmek ve bu durumuna göre politika üretmek hatalı bir davranış olacaktır. Kıbrıs’ın bu

2000'li yılların başında Doğu Akdeniz çanağında petrol araştırmaları ile başladı. ABD Irak’ı işgal ederken bölgedeki potansiyel enerji kaynakları (hidokarbon) da yavaş yavaş belirleniyordu. 2008 Ekim ayında Türk Dz. Kuvvetleri Komutanı Oramiral Metin Ataç anlamlı bir açıklamada bulundu: Yakın zamanda büyük önem kazanacak olan Doğu Akdeniz bölgesinin gerginliklerin ve çatışmaların odağı olacağını düşünüyorum." dedi. Bu bölge petrol nedeniyle ikinci bir Körfez’e dönüşecek. Türkiye uyanık olmalı ve tepki göstermelidir. 2009 yılına gelindiğinde İsrail’in kuzey sahili açıklarında Dalit ve Tamar olarak adlandırılan alanlarda trilyon metre küplük doğal gaz yatakları keşfedildi. 2010’da ise Leviathan diye adlandırılan alanda da yüksek miktarda doğal gaz ve petrol bulundu. Aynı dönemde 2011'de Kıbrıs’ın etrafındaki deniz alanlarında da petrol ve doğal gaz yatakları tesbit edildi. Bu bağlamda bölgede Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) olarak Deniz Hukuku Sözleşmesine giren ve 200 deniz m

Doğu Akdeniz’de atılan en önemli adımlardan biri Libya ile Türkiye arasında 2019’da imzalanan ve her iki ülkede de aynı yıl yürürlüğe giren MEB Sınırlandırma Anlaşması’dır. Anlaşma ile Türkiye’nin Doğu Akdeniz’e dair hukuki savlarının diğer devletlerce kabul edilmediği fikri büyük ölçüde yıkılmıştır. Türkiye artık Doğu Akdeniz’de deniz sınırlandırma anlaşması yapan bir ülke konumuna gelmiştir. Libya anlaşması neden önemli? Bu anlaşma ile iki ülke Akdeniz'deki doğal kaynaklara hak talep edebilecekleri anlamına gelmektedir. Deniz sınırı antlaşmaları listesine göre, bu iki ülke arasında imzalanan ilk anlaşmadır ve dolayısıyla Akdeniz'in doğu bölgesine yeni bir dinamik getirmektedir. Bu konjonktürde; “Yunanistan-Mısır ve Yunanistan-GKRY arasında deniz yetki alanlarının paylaşımına dair anlaşmaların imzalanması” ulusal hak ve menfaatlerimize zarar verebilecek en kötü senaryodur. Böyle bir durumda uluslararası hukuktan kaynaklanan yaklaşık 186 bin kilometrekarelik deniz yetki alanımı

Günümüzde hidrokarbon yataklarının çok modern teknolojilerle işletilmesi, değerlendirilmesi ve pazarlanması mümkün olmaktadır. Bu kapsamda birçok platform, kıyı tesisi ve boru hattı inşa edilebilir. Bu tesisler enerji arz ve talebini yönlendirmeye başlamıştır. Yine modern teknolojilerin gelişmesi ekonomide birçok yeniliğe ve gelişmeye yol açmıştır. Doğu Akdeniz’de son dönemde yapılan gaz kaynakları keşifleri, bölgenin jeopolitiğinde önemli değişikliklere neden olmuştur. Levant Havzası olarak da adlandırılan bu bölgedeki yeni durum, kıyıdaş Türkiye, Mısır, İsrail, Suriye, Lübnan, Filistin ile Güney Kıbrıs RumYönetimi arasındaki rekabeti artırmıştır. Petrol ve gaz arzının ve yeni keşfedilen kaynakların ulusal ekonomiye entegrasyonunun güvenliğini sağlamak, kıyıdaş ülkelerin öncelikli ulusal güvenlik hedeflerinden biri haline gelmiştir. Akdeniz jeopolitik ve jeostratejik önemi giderek artan bir denizdir. Uluslararası ticaretin en önemli kavşaklarından biridir. Süveyş Kanalı üzerinden Hint