Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

Türkiye jeolojik olarak oldukça yoğun tektonik yapıya sahiptir. Jeolojik devirler içerisinde sürekli devam eden ve halen devam etmekte olan bu tektonik hareketler, mevcut petrol sahalarını oldukça parçalı hale getirmiş, kısıtlı alanlarda depolanmış petrolün kırıklar boyunca kaçmasına sebebiyet vermiştir. Petrol havzaları dünya genelinde coğrafi sınırlarla birebir örtüşmemektedir. Bir bölgede petrolün oluşabilmesi ve korunabilmesi için bir çok parametrenin bir araya gelmesi gerekmektedir. Bunların en önemlileri; petrol türetecek yeterli miktarda ve kalitede organik maddeye sahip kaynak kaya, bu kaynak kayanın gömülmesini sağlayacak jeolojik koşullar, türeyen petrolü bünyesinde barındıracak hazne kayalar, petrolün dört yönlü olarak kapanlanmasını sağlayacak örtü kayanın varlığı gereklidir.  Ancak bunların mevcudiyeti yeterli değildir, bunların yanı sıra biriken petrolün üretilebilirliliğini etkileyen petrolün kalitesi, kayacın gözenekliliği, geçirgenliği ve ekonomik miktarın varlığıdır.

Akdeniz’in Hidrokarbon Potansiyeli Türkiye’nin Akdeniz’deki MEB ile ilgili jeofizik veriler (sismik ve gravite) ve bu verilerin jeolojik yorumlarını içeren birçok çalışma bulunmaktadır. Türkiye’nin içerisinde bulunduğu Alpin Mobil Kuşağı (Tetis Bölgesi), büyük bir petrol ve doğalgaz kuşağıdır. Yüksek verimli kaynak kayalar, Gondwana ile kuzey kıta grupları (Boreal) arasında Siluriyen-Holosen döneminde bir deniz yolu olan Tetis Bölgesi’nde zengin petrol ve doğalgaz rezervlerini oluşturmuştur. Bölgedeki kaynak kaya depolanması, Paleotetis ve Neotetis’in art arda açılması ve kapanması ile sürekli olarak desteklenmiştir. Bu tektono sedimantasyon sistem, bölgeye özgü gaz oluşumu ve birikimi üzerinde büyük bir etkiye sahip olmuştur Bu çalışmamda, Türkiye'nin Akdeniz’deki gelecekteki hidrokarbon arama hedef alanlarını belirlemek için bu büyük veri seti ve bu veri setinden üretilen jeolojik yorumlar ve sondaj kuyuları da dahil olmak üzere literatürdeki bir

SORU - ABD’li şirketler Güneydoğu’da buldukları petrol kuyularını beton döküp kapattı mı? CEVAP - Hiç bir şirket ekonomik petrol keşfi yaptığı kuyuyu beton döküp kapatmaz. Kuyular ya ekonomik sebeplerden ya da rezervuar kısıtlılığından dolayı kapatılmıştır. SORU - Biz petrolü buluyoruz ancak başka ülkelerin baskısıyla kuyuları kapatıyor muyuz? CEVAP - Zaman zaman kuyuda petrol veya gaz testi yapıp kapattığımız kuyular olmuştur. Ancak bu ya ekonomik sebeplerden ya da rezervuar kısıtlılığından meydana gelmiş bir olaydır. Diyelim ki yeraltında 100 DOLARLIK petrol var, ancak bunu çıkarmak için 500 DOLARLIK harcama yapmanız gerekiyor. Böyle bir durumda işin ekonomikliği ortadan kalktığı için bulunan 100 DOLARLIK petrolü yerinde bırakırsınız. Bu şartlarda yapılan keşif ekonomik bir keşif olmaz. Ya da petrolü keşfedersiniz ancak rezervuar şartları o kadar kötüdür ki, petrolü içinde barındıran kaya içinde ki petrolü bırakmaz ve kuyudan üretim yapılamaz. Sonuç olarak kuyu “petrol emareli” (ekon