Rus işgali etkisi ve Doğu Akdeniz'in jeopolitik rolü..

Son Rus işgali ve Karadeniz'e etkisi göz önüne alındığında, Doğu Akdeniz'de enerji güvenliği sorunu ve Doğu Akdeniz'in jeopolitik rolü nasıl oldu?

Bölgeler arası bağlantılar

Dikkatimizin büyük bir kısmının Ukrayna'daki mevcut savaşın felaketi ve etkileri üzerinde olduğunu ve Avrupalılar olarak bunlara dikkat etmekten başka bir şey yapamayacağımızı söylemeliyim.

Aynı zamanda, Avrupa'yı çevreleyen diğer bölgeleri, özellikle de yıllar içinde bir dizi kriz yaşamış olanları hatırlamak önemlidir. Bu krizler ortadan kalkmadı; bizimle birlikte kalmaya devam ediyorlar ve hatta Ukrayna krizi nedeniyle daha da kötüleşme riski taşıyorlar.

Doğu Akdeniz'in jeopolitik rolü, Ukrayna, Karadeniz bölgesi ve daha geniş Akdeniz arasında var olan bağlantılar nedeniyle önümüzdeki aylarda daha da önemli hale gelebilecek bir konudur.

Neler olup bittiğine dair net bir haritaya sahip olmamız gerektiğini, ancak Avrupa'daki medya haberlerinin genellikle bu bağlantıları hesaba katmadığını iddia ediyorum.

Bu bir sorun çünkü Kırım, Boğazlar, Çanakkale Boğazı ve Doğu Akdeniz arasında doğrudan bir bağlantı var. Bu bölgede çok sayıda önemli oyuncu yer alıyor ve herhangi bir yanlış hesaplama ek gerginliklere yol açabilir. Ayrıca kapalı denizlerden ve boğazlardan bahsettiğimizi de unutmamalıyız.

Rusya'nın stratejik çıkarları Doğu Akdeniz'de çok belirgin, ancak bu yeni bir şey değil. Akdeniz'e erişim Rusya için stratejik bir unsur ve büyük planının bir parçası olmaya devam etti. Bunu Suriye ve Libya'daki durumlar söz konusu olduğunda açıkça gördük.

Ayrıca Türkiye'nin önemli rolünü ve iki boğazı kontrol ederek Doğu Akdeniz'i devam eden savaşın potansiyel etkilerinden izole etmeye çalışmasını da not ediyoruz. Türkiye, Karadeniz ile Akdeniz arasında bir bağlantı olduğunu iletmeye çalıştı ve şimdi Avrupalıların Ukrayna krizine bölgesel ve dış aktörleri içeren çok daha uzun vadeli bir savaş ve çatışma dizisinin parçası olarak bakmaları gerekiyor.

Avrupa hükümetlerinin Ukrayna konusunda birliği

Savaşın Avrupa'nın güvenliği için kesinlikle bir oyun değiştirici olduğunu söyleyebilirim. Politikacılar göçmen sorunu konusunda sivil toplumdan baskı hissediyor ve ekonomistler mali krizden çıkış yolları bulmaya çalışıyor.

Petrol ve gaz uzmanları iki arada bir derede ve dünyanın ne kadar kırılgan olduğunu göstermenin sadece bir ay sürdüğünü ve bana göre Putin, Batılı liderlerin başaramadığını başardı. Avrupa hükümetlerini birleştirdi ve Avrupa'nın "jeostratejik istikrarını" yeniden kazanmasını sağladı. Etkinlikten bir gün önce bakanlar, "Avrupa için bağımsız bir kararlı savunma doktrini" ve "Avrupa ordusunun beşiği" olan AB'nin Stratejik Pusulası'nı onaylamıştı. Bu, Avrupa'yı Rusya'nın rehinesi olmaktan kendi kendine ayakta duran bir varlık haline getirecek.

Başkan Putin ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'ni Avrupa'ya geri dönmeye ikna etmeyi başardı ve "Rusya'nın jeopolitik etkisini her ne pahasına olursa olsun geri kazanmak istediğini ve bunun sonucunda kendi halkı da dahil olmak üzere demokratik değerlere saygısızlık gösterdiğini" ortaya koydu. Ülkesinin itibarını mahveden Rus lider, otoriter rejimlerin barış için en büyük tehdit olduğunu kanıtladı.

Rusya'dan uzaklaşma ihtiyacı

Avrupa'nın petrol ve gazdan bağımsızlığı, büyümesinin büyük ölçüde Rusya'dan gelen enerjiye bağlı olduğu ve bunun da en büyük tehdidi oluşturduğu paradoksun "gerekli bir düzeltmesi" olacaktır.

Moskova hala AB'den gelen ve "Avrupa'yı ve Rus ordusunu sıcak tutan" peetrol ve gaz ödemelerinden yararlanıyor.

Avrupa artık güvenilmez aktörlerden uzakta yeni bir plan geliştirmeli, Rusya ise Avrupa'yı "esir" olarak tutmaya çalışacak. AB üye devletlerinin kullandığı doğal  gazın %40'ı Rusya'dan geliyor. Bu, doğal  gaz geçişini 2050'ye kadar yavaşlatmamalı olsa da en azından bu dönemin ilk yarısı yalnızca gaz ve nükleere dayalı olamaz.

Avrupa şu anda 400 milyar metreküp gaz kullanıyor ve bunun %40'ının Rusya'dan geldiğini düşünürsek, Doğu Akdeniz artık yeni gaz kaynaklarının yaygın olduğu "Avrupa'nın enerji güvenliği için önemli bir faktör" haline geldi.

Hız ihtiyacı

Kesinlikle hıza ihtiyaç var. Sürecin hızlanmasına neden olan şey, Rus işgalinin Avrupa'yı konfor alanından uyandırması ve ne yapılması gerekiyorsa, onu hemen yapmaları gerekiyor. Bu farklılıkları çözmenin yollarını bulmak için Türkiye ile görüşmelerin hemen başlaması gerektiğini ve Avrupa'nın da Rusya'dan doğal gaz bağımsızlığını hızlandırması gerekiyor.

Avrupa için 2027 kritik bir tarih, çünkü ancak o zaman daha fazla gaza sahip olmaya başlayacak. Önümüzdeki üç yıl çok zor olacak çünkü uzlaşmak ve Rusya'dan ithalata devam etmek zorunda kalacaklar. Öncelik, Ukrayna'daki güvenlik ve insani sorunları ele almak ve ardından çatışmanın etkilerini araştırmaya devam etmek.

Avrupalılar bu bölgede ışığı açık tutmalı. Avrupa ancak üye devletler birleşirse hareket edebilir. Orta Asya ve Orta Doğu'daki muhataplardan haber almaları gerekiyor. Avrupa'nın stratejik özerkliği hakkında birçok tartışma yapılıyor, ancak şu ana kadar atılan adımların sadece gaz konusunda değil, çok mütevazı olduğunu söyleyebilirim.

Öneriler

• Rusya'dan uzaklaşmanın bir yolu olarak Doğu Akdeniz'deki fırsatlardan yararlanın

• Doğal Gaz geçişine devam edin ancak gaz ve nükleerin ilk dönemde bir rol oynayacağını kabul edin

• AB, bölgede durumsal farkındalığı sürdürmek ve "güç projelendirmek" için "daimi bir deniz gücüne" sahip olmalıdır

• AB, yenilenebilir enerji pazarında bir kullanıcıdan bir üreticiye dönüşmelidir

• AB, Türkiye ile görüşmeleri hızlandırmalıdır

• Genel olarak Doğu Akdeniz bölgesini unutmayın