Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

Kıbrıs: Doğu Akdeniz'de Doğal Gaz ve Güç Dengelerinin Kilit Noktası Ortadoğu'daki krizler Kıbrıs'ın jeopolitik önemini daha da derinleştirdi. Bölgedeki çatışmalar, özellikle Doğal Gaz güvenliği ve askeri strateji açısından adayı kilit bir noktaya getirdi. Kıbrıs, Doğu Akdeniz'deki Doğal Gaz rezervlerinin paylaşımı ve deniz ticaret yollarının kontrolü açısından kritik bir rol üstlendi. ABD, Rusya ve AB gibi küresel aktörler, Kıbrıs’ı kendi stratejik hesaplamalarına dahil ederek bölgedeki nüfuzlarını pekiştirdi. Türkiye'nin 1974 Kıbrıs Barış Harekatı, Kıbrıs'ın jeopolitik önemini güçlendiren ve bugünkü dengeleri şekillendiren önemli bir dönüm noktasıdır. Bu çerçevede ve günümüz perspektifinden bakıldığında, 1974 harekatı, yalnızca Kıbrıs’taki Türk nüfusunun güvenliğini sağlamakla kalmamış, aynı zamanda Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki jeopolitik çıkarlarını güvence altına alma amacını da taşımış ve bugünkü güç mücadelesinde Türkiye’ye stratejik avantaj sağlamı...

Petrol ve doğal gaz yataklarının oluşumu hakkındaki bilgiler bu fosil enerji türüne olan büyük ilgiye bağlı olarak yapılmış çok sayıdaki çalışmanın sonucunda ortaya çıkmış olan bilgiler ile güçlenmiştir. Sonuçta ortaya çok geniş kabul gören oluşum modelleri çıkmıştır. Bu modellerden hareketle karalarda ve denizlerde petrol ve doğal gaz üretilmesine elverişli olan yerlerin giderek daha büyük bir başarı ile belirlenmesi olanaklı olmuştur. Doğu Akdeniz’e bu gözle bakıldığında en olumlu koşulların Doğu Akdeniz’in güneydoğu köşesinde var olduğu görülmektedir. Zaten günümüze kadar belirlenmiş olan gaz sahalarının tümü de o bölgede yer almaktadır. Doğu Akdeniz’in tabanında dikkati çeken jeolojik yapıların başında  Akdeniz Sırtı  olarak adlandırılan bir kuşak yer almaktadır. Bu kuşak kabaca  İtalyan çizmesinin güney ucu ile Kıbrıs adasının yakın batısı arasında uzanan , güney ve kuzeyinde yer alan derin deniz alanlarına göre göreceli yüksek olan bir deniz altı sırtıdır.  Bu ...

Türkiye Doğu Akdeniz’de uluslararası hukuka uygun olarak çıkarlarını koruyacak adımlar atma yoluna gitmiştir. Bu adımlar başta Yunanistan ve GKRY olmak üzere kıyıdaş devletlerin ortaya koyduğu saldırgan politikalar neticesinde alınmıştır. Sorunun başlangıcı ise GKRY’nin Doğu Akdeniz Enerji Havzasında tek taraflı olarak münhasır ekonomik bölge ilan etmesi neticesinde gerçekleşmiştir. Bölgede bulunan büyük güçler çerçevesinden Doğu Akdeniz’e bakıldığında Rusya, ABD ve Avrupa Birliği bölgede kendi çıkarları neticesinde yapılanma kurmak istemektedirler. Bu açıdan Rusya’nın bakış açısı Avrupa Birliği üzerinde kurmuş olduğu enerji tekelinin kırılmasını engellemek ve Avrupa’nın enerji açısından kendisine bağlı kalmasını devam ettirmektir. Avrupa Birliği ise enerjinin siyasi bir argüman olarak kullanılmasından rahatsız olarak bu gücü Rusya’nın elinden almak istemekte enerji güvenliğini sağlamak için de Doğu Akdeniz’de bulunan yeraltı hidrokarbon kaynaklarının en doğudaki üyeleri Yunanistan ve ...

  Sovyetler Birliği, Batı Avrupa’ya doğal gaz ihraç etmeye 1968 yılında başladı. Bunu 1970’lerde Batı Almanya, Finlandiya, İtalya ve Fransa izledi. Avrupa Birliği’nin RePowerEU planına göre 2027 yılı sonunda Rusya ile Avrupa arasındaki doğal gaz arasında iş birliği sona erecek. Yani 60 yıllık birliktelik boşanma ile sona erecek. Ukrayna’dan geçen boru hatları üzerinden Avrupa’ya Rus doğalgaz ihracatı beklendiği üzere yeni yıl ile birlikte sona erdi. Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgale başlamasından birkaç ay sonra Polonya ve Belarus üzerinden geçen Yamal Europe boru hattından Avrupa’ya gaz akışı ve 31 Ağustos 2022 tarihinde de Rus doğal gazını Baltık Denizi altından Almanya’ya taşıyan Kuzey Akım 1 boru hattındaki gaz akışı tamamen durmuştu. Yeni yapılan Kuzey Akım 2 boru hattı ise birçok nedenden ötürü hiç devreye sokulamamıştı. 26 Eylül 2022 tarihinde Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarına düzenlenen sabotaj nedeniyle, ki sorumluları ve failleri hâlâ belirlenemedi, h...

Fosil Yakıtları İthalatını Çeşitlendirmek başlığı altında, Komisyon ve üye devletlerin gaz, LNG ve hidrojenin gönüllü ortak alımı için bir AB Enerji Platformu kurması kararlaştırılmıştır. Enerji Platformu, ortak satın alma için gaz talebinin toplanması, akış modellerindeki değişimi desteklemek için AB'deki altyapı kullanımının optimize edilmesi ve uluslararası ortaklara erişimin koordine edilmesi olmak üzere üç temel görevi yerine getirmektedir. Enerji kaynakları  çeşitliliğinin sağlanması amacıyla Platform, aralarında İsrail, Cezayir, Mısır ve Azerbaycan’ın bulunduğu birçok ülke ile anlaşmalar imzalamıştır.  Fosil Yakıtları İkame Etmek ve Avrupa'nın Temiz Enerji Geçişini Hızlandırmak başlığı altında Komisyon, Yenilenebilir Enerji Direktifindeki hedefi, 2030'a kadar %45'e çıkarmayı teklif etmektedir. Yenilenebilir hidrojen, karbondan arındırılması zor endüstrilerde ve ulaşımda doğal gaz, kömür ve petrolün yerini almanın anahtarı olacaktır. REPowerEU, 2030 yılına kadar 1...