Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuk Sözleşmesi’nde (BMDHS) belirtilen deniz yetki alanların sınırlandırması hükümlerine binaen kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgeler (MEB) ilan etmiştir. Kimi sahildar devletler de kıyıları karşısında yer alan diğer kıyıdaş devletlerle MEB anlaşmaları imzalamıştır. Sahildar devletler deniz yetki alanlarında hidrokarbon kaynaklarını arama ve çıkarma ve balıkçılık faaliyetlerini icra etmeyi amaçlamıştır. Ne var ki kimi sahildar devletler, bir başka devletin deniz yetki alanlarını ihlal ederek sondaj faaliyetlerini yürütmektedir. Bu ve benzeri gelişmeler Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri arasında ulusal güvenlik sorunlarını tetiklemektedir. Yukarıda belirtilen gelişmeler ışığında Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri arasında ulusal güvenlik sorunları ortaya çıkmıştır. Bu durum, bölge devletleri arasında sıcak çatışmaların yaşanmasına da yol açmıştır. Bir başka deyişle deniz yetki alanlarında olduğu gibi bölgesel...

Dünyada yaşanan hızlı nüfus artışına ve teknolojik gelişmelere paralel olarak petrol ve gaz ihtiyacı da bir artış göstermektedir. Buna bağlı olarak da mevcut olan veya olası varlığı düşünülen hidrokarbon kaynaklarına olan ilginin artması, devletler arası bir rekabeti ortaya çıkarmıştır. Diğer taraftan petrol ve gaz  kaynaklarının tüketim pazarlarına ulaşımında çoğunlukla deniz yolu tercih edilmektedir. Bu çerçevede Doğu Akdeniz tarihten bu yana dünya ticaretinin önemli güzergâhlardan birisi olmuştur. Dünyanın hidrokarbon zengini bölgelerinde çıkarılan petrol ve gaz tüketici bölgelere ulaştırılmasındaki rolü Doğu Akdeniz’in önemini daha da artırmaktadır. Tüm bunların yanı sıra son yıllarda Doğu Akdeniz’de keşfedilen doğal gaz rezervleri, Doğu Akdeniz’in hem bölge devletleri hem de küresel güçlerin mücadele içerisinde olduğu bir rekabet sahasına dönüşmesini beraberinde getirmiştir. Türkiye petrol ve gaz  ihtiyacı her geçen gün artan bir ülkedir. Buna karşın hidrokarbon kaynaklar...

Doğu Akdeniz gaz sahalarının ekonomik önemi, bölge için potansiyel olarak dönüştürücü niteliktedir. Bu kaynakları keşfeden ülkeler için, bulgular yalnızca yeni bir gelir akışı değil, aynı zamanda gelişmiş bir enerji bağımsızlığı ve jeopolitik nüfuz da vaat ediyor.  Örneğin İsrail, gaz ithalatına bağımlı olmaktan ihracatçı konumuna geçerek komşu ülkelere doğal gaz tedarik ediyor ve böylece ekonomik bağlarını ve kendi hazinesini güçlendiriyor. Kıbrıs, Afrodit sahasını ve diğer potansiyelleri gelecekteki ekonomik kalkınması için hayati önem taşıyor ve mütevazı boyutuna rağmen hracatçı konumuna gelmeyi umuyor. Dev Zohr sahası ve mevcut LNG altyapısıyla Mısır, bölgesel bir gaz işleme ve ihracat merkezi haline gelerek ekonomisini canlandırmayı hedefliyor.  Amerikan, Avrupalı ​​ve Rus firmaları da dahil olmak üzere uluslararası petrol ve gaz şirketleri, Doğu Akdeniz genelinde keşif ve geliştirme çalışmalarına büyük yatırımlar yaparak, söz konusu küresel ticari çıkarı vurgulamaktadır....

En iyi bahis, bölgenin kendisinde olacaktır. O halde ticari canlılık esas olarak her alan için erişilebilen bu pazarların büyüklüğüne bağlı olacaktır. Mısır şu anda kendi ihtiyaçlarının büyük bölümünü karşılasa da, İsrail kendisini şimdiden net bir gaz talebi olan iki tüketicinin -Mısır ve Ürdün- ana dış tedarikçisi olarak konumlandırdı. Kıbrıs, Mısır'a giden bir boru hattıyla sahaya girebilir, ancak Kıbrıslı Türkler de gelirlerden fayda sağlamazsa Türkiye muhtemelen bu düzende hız kesici olarak oynayacaktır. Yerel piyasalar, bölgenin elektrik üretiminin çoğunun temelini oluşturan petrol ve dizel gibi sıvı yakıtlara bağımlılıktan gaza doğru yeniden yapılandırılabilir ve aynı zamanda bölgesel talebi bir süre daha sürdürecek olan yenilenebilir enerji üretimini genişletebilir. Endüstri, yenilenebilir enerji üretimi kapasitesini artırmaya odaklanırken, kirletici sıvı yakıtlardan daha az kirletici gaza doğru kayıyor. Orta Doğu, güneş enerjisi potansiyeli göz önüne alındığında, ikincisi ...

Doğu Akdeniz'deki ve çevresindeki ülkeler, kendileri ve bölge dışından ortakları, gaz diplomasisinin neler başarabileceği ve birincil pazarların nerede olduğu konusunda net bir görüşe sahip oldukları takdirde, havzadaki enerji zenginliğinden en iyi şekilde yararlanacaklardır ve bölgenin kaynaklarının oturması muhtemeldir. Gaz Diplomasisine İlişkin Beklentileri Yönetmek.. ABD, AB ve AB üye devletlerinin Doğu Akdeniz gaz rezervlerine yönelik diplomatik müdahaleleri “gaz diplomasisi” olarak anılmaya başlandı. Terim, bölgesel oyuncuları enerji ile ilgili olmayan konularda ihtilaf çözümüne yönelik atılımlar yapmaya teşvik etmek için gaz ihracatı olasılığını kullanma çabalarının kısaltmasıydı. ABD Başkanı Barack Obama'nın (2009-2017) yönetimi sırasında gaz diplomasisine yakınlık yaygındı. Bir aradan sonra, yönetimi bu terimi kullanmama eğiliminde olsa da, Başkan Joe Biden 2021'de Beyaz Saray'a girdiğinde geri döndü. Eski bir ABD diplomatı bu fikri şu şekilde özetledi: "E...

ABD desteği olmadan, AB'nin Rusya'ya karşı en yeni yaptırım paketinin -acısız olmasa da- ülkenin petrol ve gaz gelirleri veya genel ekonomisi üzerinde önemli bir etkisi olması pek olası değil. AB, Temmuz ayı sonlarında Rusya'ya karşı en cezalandırıcı yaptırım paketlerinden biri olarak nitelendirdiği paketi açıkladı. Bu paket, Moskova'nın savaş zamanı gelirlerini kısmak için tasarlanmış yeni kısıtlamalarla ülkenin enerji ve finans sektörlerini hedef alıyordu. Ancak, bu önlemler Rusya için acısız olmasa da, ülkenin petrol ve gaz gelirleri veya son üç yıldır yaptırımlara ve kısmi uluslararası izolasyona büyük ölçüde uyum sağlayan genel ekonomisi üzerinde önemli bir etkisi olması muhtemel değil. Dahası, son pakette ABD desteğinin olmaması, muhtemelen etkinliğini zayıflatıyor. Petrol yaptırımları AB büyükelçileri tarafından 18 Temmuz'da kabul edilen 18. yaptırım paketi, Rus ham petrolünün fiyat tavanının varil başına 60 dolardan 47,6 dolara düşürülmesini içeriyor. AB ve ...

Üretici grubu, bu ayki üretim artış hedefini kaçırdı ve yakında stratejisi kritik bir sınavla karşı karşıya kalabilir. OPEC+, Temmuz ayı sonuna kadar petrol üretimini, Mart ayı üretim seviyelerine kıyasla 1,35 milyon varil/günden fazla artırmalıydı ve bu da hedeflerine uygundu. Ancak, Petroleum Economist tahminlerine göre, gerçek üretim artışının altında kaldı ve üretim sadece yaklaşık 560.000 varil/gün arttı. Bu durum, gelecekteki stratejisi ve piyasa istikrarı hakkında da soru işaretlerine yol açtı. Yüksek talepli yaz sezonunun sona ermesiyle birlikte, OPEC+ yakında üretim stratejisi kritik bir sınavla karşı karşıya kalabilir. Ancak, Trump yönetiminin ikincil yaptırımları, talep mevsimsel bir düşüş gösterse bile arz fazlasını azaltmaya yardımcı olabilir. Petroleum Economist, OPEC-9'un Temmuz ayı üretimini Haziran ayındaki 21,87 milyon varil/gün seviyesinden 22,05 milyon varil/gün olarak öngörüyor. Buna karşılık, çekirdek İşbirliği Bildirgesi (DOC) grubundaki OPEC+ üyelerinin üret...

Kıbrıs, yeniden birleşmeyi bekleyen bölünmüş bir ada değildir. Kıbrıs, onlarca yıldır farklı kimliklere, dillere ve siyasi sistemlere sahip, ayrı hükümetler altında yaşayan Türk ve Rum olmak üzere iki halka ev sahipliği yapmaktadır. Her büyük barış planı, bu gerçeği göz ardı ettiği için başarısız olmuştur. Adil ve kalıcı bir barış olacaksa, bu barış, birbirini dışlayan, bağımsız ve egemen iki cumhuriyetin tanınmasına dayanmalıdır. 1960 yılında kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti, bir Kıbrıs Rum devleti olmayı amaçlamıyordu. Ada cumhuriyeti, ortak yönetimi güvence altına almak için anayasal korumalarla, iki eşit halk arasında iki toplumlu bir ortaklık olarak kuruldu. Bu ortaklık, Kıbrıs Rum liderliğinin Kıbrıslı Türkleri tüm anlamlı güçlerinden mahrum bırakacak anayasa değişiklikleri önerdiği 1963 yılında çöktü. Kıbrıslı Türkler değişiklikleri reddedince şiddet patlak verdi. Türk mahalleleri ve köyleri saldırıya uğradı ve 30.000'den fazla Kıbrıslı Türk, devlet kurumlarından ve temel hakların...

Libya hükümeti, Yunanistan'ın Libya deniz yetki alanlarını ihlal ederek Girit'in güneyinde Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) sınırları belirlemesine resmi yollardan Birleşmiş Milletler'e diplomatik itirazda bulundu. Yunan Medyası Alarmda: Libya’dan Türkiye Destekli Hamle – Girit’in Güneyi Tartışmalı Alan İlan Edildi. Trablus'taki Libya hükümeti, Yunanistan'ın Girit'in güneyindeki Münhasır Ekonomik Bölge'nin (MEB) sınırlarını belirlemesine ve bunun Libya'nın deniz yetki alanlarına tecavüz ettiğini iddia etmesine itiraz ederek Birleşmiş Milletler'e diplomatik bir itirazda bulundu. Trablus, 12 Haziran'da Avrupa Birliği Resmi Gazetesi'nde yayınlanan Yunanistan MEB haritasının Libya'nın egemenlik haklarını ihlal ettiğini savunuyor. Ayrıca, Yunanistan'ın tartışmalı bölgede hidrokarbon arama ve çıkarma hakları verme yetkisine sahip olmadığını da ileri sürüyor. Diplomatik notta, "Libya Hükümeti, bu eylemi egemenlik haklarının açık bir ihlali...

Yunan medyasında son birkaç gündür Doğu Akdeniz’e ilişkin yeni bir gerilim başlığı gündeme geldi. Türkiye ile Suriye arasında Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) sınırlarının belirlenmesine yönelik bir müzakere sürecinin başlamış olabileceği yönündeki iddialar, Atina’da ciddi endişe doğurdu; Sahte devletin yararına MEB için Türkiye-Suriye müzakereleri - Libya'dan sonra Helenizm için yeni bir kriz noktası. Yunan kaynaklara göre, Türkiye, Suriye’deki mevcut siyasi denklemde etkinliğini artırırken, bu ülkeyle olası bir MEB anlaşması için zemini de hazırlıyor. En dikkat çekici iddia ise Türkiye’nin bu sürece Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni de dahil etmeye çalıştığı yönünde. Böyle bir düzenleme hayata geçerse, Türkiye’nin Libya ile imzaladığı deniz yetki alanı mutabakatına benzer yeni bir senaryo, bu kez Suriye üzerinden doğu Akdeniz’in doğusunda ortaya çıkabilir. Yunan tarafı, Türkiye’nin Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile 2011 yılında imzaladığı kıta sahanlığı sınırlandırma anlaşmasını tanımadığını tek...