Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

Bilindiği gibi Münhasır Ekonomik Bölge’ler, devletlere deniz yataklarındaki belli bir bölgede bulunan doğal kaynakların araştırılması, doğalgaz üretimi, ticaret, vb. için kullanımı üstünde tekel olma hakkını vermektedir. Akdeniz’in doğu sahillerinde bulunan Levant havzasında bulunduğu iddia edilen yüksek miktardaki doğalgaz kaynaklarının kullanımı herhangi bir ülkenin tekelinde olursa, o ülkenin ekonomisini rahatça kalkındırabilecek durumdadır. Üstüne üstlük bu potansiyel kaynakların tekelinin, GKRY gibi bir AB üyesi ülkede olması, AB’nin doğalgaz bağımsızlığı ve savunma politikalarına uygundur. Nitekim GKRY, Münhasır Ekonomik Bölge iddialarında bulunabilmek için, AB’nin ve genel olarak dünyanın kendisine tanıdığı, tüm Kıbrıs adasının de jure egemen yönetimi olma statüsünü savunmak zorunda kalmaktadır. Eğer bu savunma Kabul edilemez ya da çürütülürse GKRY, Kıbrıs’a yakın olan özellikle Levant Havzası’ndaki haklarını, diğer egemen mercilerle paylaşmak zorunda kalacaktır. İşte K...

 Azerbaycan, 1 Aralık'tan itibaren Slovakya'ya gaz satmaya başladı. Gaz şu güzergah üzerinden tedarik ediliyor: Azerbaycan - Gürcistan - Türkiye - Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Slovakya. Azerbaycan'ın Avrupa'ya gazını iki güzergah üzerinden tedarik ettiğini belirtmek isterim: TANAP-TAP boru hattı ve Türkiye-Bulgaristan gaz boru hattı(ve daha sonra enterkonnektörler üzerinden) Böylece Azerbaycan gazını ithal eden ülke sayısı 12'ye ulaştı ve bunların 10'u Avrupa ülkeleri. Azerbaycan Enerji Bakanlığı, 31 ARALIK itibarıyla yaklaşık 73,3 milyar metreküp doğal gazın TANAP üzerinden Türkiye'ye ve Güney Gaz Koridoru'nun son bölümü olan Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) üzerinden Avrupa'ya taşındığını açıkladı. Bakanlık açıklaması, Azerbaycan gazını Avrupa'ya ulaştıran Güney Gaz Koridoru'nun en büyük parçası olan TANAP'ın Avrupa'ya bağlanan kısmının açılışının üzerinden beş yıl geçmesinin ardından geldi. TANAP, Azerbaycan'ın Hazar De...

Katar ve Türkiye arasında doğal gaz boru hattı inşa etme fikri, ilk olarak 2009’da gündeme gelmiş ancak çeşitli teknik, ekonomik ve jeopolitik nedenlerle rafa kaldırılmıştı. O dönemde proje, Katar’ın geniş doğal gaz rezervlerini Türkiye üzerinden Avrupa pazarlarına taşımayı hedefliyordu. Ancak, hattın Suriye üzerinden geçmesi planlanan güzergahı, bölgedeki siyasi istikrarsızlık ve Suriye rejiminin projeye karşı duruşu nedeniyle gerçekleştirilemedi. Katar, LNG ihracatında kara yolu seçeneklerini çeşitlendirme ve enerji pazarındaki etkisini artırma hedefi taşırken, Türkiye, bir enerji merkezi olma stratejisi doğrultusunda boru hattı projelerine büyük önem veriyor. Suriye’de 61 yıllık Baas Rejiminin devrilmesinin ardından 2009’da rafa kaldırılan ‘Katar-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı’ yeniden gündeme geldi. Suriye’de istikrarlı bir rejimin kurulmasının ardından bugünkü konjonktürün devamlılığı halinde projenin bölgede siyasi açıdan bir engelle karşılaşmayacağı söylenebilir. Katar doğal gaz a...

Rum lider Hristodulides, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi'nin daveti üzerine 17 Şubat'ta Kahire'ye gidecek. Mısır ile Güney Kıbrıs arasında sözde tek taraflı ilan edilen "Münhasır Ekonomik Bölgesi'nde" bulunan Afrodit ve Cronos bölgelerinde doğalgazın yeniden üretilmesi ve  ihraç edilmesi yönünde bir anlaşma imzalayacak. Ancak, Mısır, Mısırlıların kendi üretimlerinden daha pahalı olan Kıbrıs'tan gaz satın almayacak. Doğal gazın oluşumu, bileşimi ve maliyeti çok önemlidir... Güney Kıbrıs'ta bulunan Afrodit ve Cronos sahası kuru gaz sahasıdır. Afrodit ve Cronos sahasının geliştirilmesi ve gaz ihracat potansiyelinin değerlendirilmesi amacıyla bu alandaki üretimin %99'dan fazla metan gazı içerecek kadar kuru LNG'ye dönüştürülmesi ise oldukça maliyetlidir. Kıbrıs gazı ticari açıdan uygun değil. Ancak bu projenin hayal aşamasının ötesine geçememesinin çeşitli nedenleri var. Kıbrıs gazını Mısır'a mı satıyorsunuz? peki hangi fiyata? Mısır Ge...

Aralık 2024'te Suriye'deki Esad rejiminin çöküşü, ülkenin petrol ve gaz altyapısı ve bölgesel petrol ve gaz koridorlarındaki rolünü yeniden tartışmaya açtı. Türkiye, Suriye üzerinden boru hatları inşa ederek, Avrupa'ya enerji ihracatında kritik bir geçiş noktası olmayı hedefliyor. Ancak bu girişim, İsrail'in Doğal Gaz ihracatı ve bölgesel iş birliği stratejileri için yeni fırsatlar kadar riskler de barındırıyor. Türkiye-Katar Doğal Gaz Boru Hattı Esad rejiminin çöküşüyle birlikte, Türkiye ve Katar, Suriye üzerinden bir Doğal Gaz boru hattı inşa etme planlarını yeniden gündeme aldı. İlk olarak 2009’da önerilen bu proje, Suriye iç savaşı ve bölgesel anlaşmazlıklar nedeniyle ertelenmişti. Ancak Katar ve Suudi Arabistan arasında gelişen ilişkiler, bu planı yeniden uygulanabilir hale getiriyor. Türkiye için bu boru hattı, Avrupa’ya Rus olmayan Doğal Gaz kaynağı sağlama ve iç Doğal Gaz ihtiyacını karşılamada kritik bir rol oynayabilir. İsrail açısından bu plan, Avrupa il...

Türkiye, kış aylarında artan enerji talebini karşılamak için doğalgaz tedarik stratejilerinde önemli değişiklikler yapıyor. Devlet enerji şirketi BOTAŞ, Ocak ve Mart ayları arasında yedi LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) kargosunun teslimatını gerçekleştirecek. Bu karar, Azerbaycan'dan gelen boru hattı gazında yaşanan azalmayla bağlantılı. Şahdeniz Projesindeki Teknik Sorunlar Azerbaycan'ın Şahdeniz projesinden yapılan gaz ihracatında, BP'nin işlettiği Alpha platformundaki teknik sorunlar nedeniyle geçen hafta düşüş yaşandı. Şahdeniz, Türkiye, Gürcistan ve Avrupa’ya gaz tedarik eden önemli bir proje konumunda. BP'nin Bakü sözcüsü Tamam Bayatlı, Alpha platformundaki operasyonların yeniden başlatılması için çalışmalara devam edildiğini ancak gaz üretimi ve ihracatının yeniden başlaması için henüz kesin bir tarih bulunmadığını açıkladı. Platform, Şahdeniz projesinin üretiminin %36'sını gerçekleştiriyor. Kalan üretim ise Bravo platformundan sağlanıyor. Azerbaycan ve Ru...

Doğu Akdeniz’de keşfedilen doğal gaz rezervleri tüm dünyanın dikkatini bu bölge üzerine çekmektedir. Söz konusu coğrafyada gerek ulusal ve uluslararası aktörler gerekse büyük petrol ve gaz şirketleri faaliyetlerini sürdürmektedir. Doğu Akdeniz’de bulunan enerji kaynakları üzerinde başlıca Türkiye, KKTC, GKRY, Mısır, Suriye, Lübnan, Filistin ve İsrail ülkeleri hak sahibidir. Ayrıca söz konusu ülkelerden bazıları tarafından arama ve sondaj yapmak üzere ruhsat verilen birtakım büyük petrol ve gaz şirketleri bölgede faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu durum aslında bölgede uluslararası bir rekabet ortamının oluşmasına yol açmaktadır. Dolayısıyla Doğu Akdeniz’deki çatışma ve çekişme görüntüsü geçmişten günümüzeyoğun bir şekilde devam etmektedir.  Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon kaynaklarının büyüklüğü ile ilgili yıllardan beri birçok rakam telaffuz edilmektedir. Söz konusu rakamlardan bazıları gerçeği yansıtırken bir kısmı da spekülatif amaçlarla ortaya atılmaktadır. Doğu Akdeniz bölg...

AB, Rus gazını resmen aşamalı olarak kaldırıyor olabilir, ancak gerçekte Türkiye'nin Moskova'nın moleküllerini batıya doğru transit için yeniden paketlemesine yardımcı olma potansiyeli devam ediyor. Türkiye, doğudan batıya hacimleri aktarmak için bir gaz merkezi olarak konumlanmayı hedefliyor ve Azerbaycan ve Türkmen gazıyla birlikte, Rus gazını almaya istekli olan tüm Avrupa pazarlarına yeniden ihraç etme olasılığı var. Rusya, 2022'de Avrupa'ya ihracatındaki çöküşün ardından ve Ukrayna'dan geçen kalan akışların kesintiye uğraması riski arasında mümkün olduğunca fazla gazı batıya doğru akıtmaya istekli. AB'nin açıklanan amacı, Rus gazı ithalatını 2027'ye kadar neredeyse tamamen ortadan kaldırmak. Bu hedef ertelenebilir, ancak Rusya-AB ilişkilerinde radikal bir iyileşme olmadığı sürece Brüksel hedefi takip etmeye devam edecek. AB dışındaki ülkeler, Türkiye üzerinden doğrudan Rusya'dan daha fazla gaz satın alabilir. Ancak AB pazarları için, Rus gazının önc...