Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

Yunanistan, Avrupa Birliği’nin ülkenin 12 deniz mili karasuyu sınırlarını tanıyan haritasını yayınlamasının ardından bu adımı, egemenlik haklarının bir onayı olarak değerlendirdi. Yunan hükümeti, AB’nin bu kararını uluslararası hukuk ilkeleri çerçevesinde bir destek ve diplomatik başarı olarak nitelendirdi. AB’nin yayımladığı harita, uzun süredir tartışmalı olan Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları konusunda Yunanistan’ın iddialarını güçlendirdi. Yunan yetkililer, bu adımın Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne uygun olduğunu belirterek, 12 deniz mili karasuyu hakkının uluslararası hukuk tarafından tanındığını vurguladı. Türkiye’den Sert Tepki: "O haritalar yok hükmündedir!" Türkiye, AB’nin bu hamlesine sert tepki göstererek, Yunanistan’ın karasularını 12 mile çıkarmasının uluslararası deniz yollarını daraltacağı ve bölgedeki gerilimi artıracağı uyarısında bulundu. Ankara, Yunanistan’ın bu kararını, Doğu Akdeniz’deki çıkarlarına ve uluslararası dengeye zarar veren...

Doğu Akdeniz’e ilişkin karasuları uygulamamızı kısa bir genel karasuları uygulamamıza ilişkin tarihsel perspektif ile özetleyelim.1964 yılındaki kanuna göre karasularımız; Adalar (Ege) Denizi’nde 6 deniz mili, Karadeniz ve Akdeniz’de diğer kıyıdaş devletlerin tutumuna bağlı olarak 12 deniz mili olarak uygulanmıştır (Akdeniz’de ise Kemer Burnu’ndan geçen arza kadar 6 deniz mili, bu hattın doğusunda ise 12 deniz mili karasuyu uygulaması yapılmaktadır) 1964 yılında yürürlüğe giren kanun, 1982 yılında yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni Karasuları Kanunu’nun 1. maddesinde “Türk karasularının genişliği 6 deniz milidir” hükmü ile “belirli denizler için, o denizlerle ilgili bütün özellikleri ve durumları göz önünde bulundurmak ve hakkaniyet ilkesine uygun olmak şartıyla, 6 deniz mili üzerinde karasuları genişliği tespiti üzerine” Bakanlar Kurulu’na yetki verilmiştir (Karasuları Kanunu, 1982) Bakanlar Kurulu’nun 29 Mayıs 1982 tarihli ve 8/4742 sayılı kararıyla, 1982 Karasuları Kanunu’nun yürürlüğ...

Genel Olarak Kıta sahanlığı sınırlandırmasında ister ikili anlaşma yoluyla isterse de bir uluslararası mahkemeler tarafından yapılsın, hakkaniyet ilkeleri göz önünde bulundurularak hakkaniyete uygun bir çözüm sağlamak amacıyla yapılmalır ve anakara coğrafyasına üstünlük tanındığı gözlemlenmektedir. Kıta sahanlığının sınırlandırılmasında, hakkaniyet ilkeleri bağlamında; Coğrafyanın Üstünlüğü İlkesi Bu sebepten ötürü, Ege  Denizi’nde esas olarak dikkate alınması gereken adalardan ziyade, anakara ve anakara coğrafyasıdır. Kural olarak deniz alanlarını belirleyen en önemli unsur, kıyı uzunluğudur. Bir diğer önemli unsur ise, kıyı hattı üzerindeki kıvrımlar, girintiler ve çıkıntılardır. Uluslararası yargı kararlarında, açık ya da örtülü olarak coğrafyanın üstünlüğü ilkesine yer verildiği görülmektedir. Sınırlandırmada kullanılan metot ve ilkeler sonucu genel olarak hakkaniyete uygun bir çözüm üretilmesi amaçlanmaktadır. Bazı istisnai durumları düzeltmek için sınırlandırmanın sonunda çöz...

Münhasır ekonomik bölge konusunu incelemeden önce, devletin bazı egemen haklara sahip olduğu uluslararası deniz alanlarından da söz etmek gerekir. Münhasır ekonomik bölge dışında uluslararası hukukta, devletin bazı haklara sahip olduğu üç adet deniz alanı daha bulunmaktadır.  Bunlar; bitişik bölge, balıkçılık bölgesi ve kıta sahanlığı şeklinde isimlendirilmiştir. Bu üç bölgenin kısaca tanımları şu şekildedir; Bitişik Bölge (B.M.D.H.S. m. 33): Bitişik bölge, karasularının genişliğinin ölçülmeye başlandığı esas hatlardan itibaren 24 deniz miline kadar genişliği bulunan deniz alanıdır. Balıkçılık Bölgesi: Balıkçılık amacıyla karasularının sınırını belirleyen çizgiden itibaren belirlenen ve kıyı devletinin isteğiyle oluşturulan deniz alanıdır. Kıta Sahanlığı (B.M.D.H.S. m. 76): Kıta sahanlığı, karasularının ötesinde kıta kenarının dış eşiğine kadar veya bu eşik daha az bir mesafede ise, karasularının ölçülmeye başlandığı esas hatlardan itibaren 200 deniz mili mesafeye olan kısımda, bu ...

Doğu Akdeniz bölgesindeki son gaz keşiflerinin Avrupa'ya ticarileştirilmesi açısından öngörülen bir plan var: Doğu Akdeniz'deki Gaz Keşifleri için Para Kazanma Seçenekleri. Türkiye'deki Ceyhan limanına 600 km'lik bir boru hattı. Bu deniz altı boru hattının maliyetinin 2 milyar dolar olması tahmin ediliyor. Ceyhan yakınlarında bir LNG terminali ve daha sonra gazın Türkiye içinde dağıtımını kolaylaştırması gereken boru hattı bağlantıları var; eşdeğer miktarda diğer Türk ithalatı daha sonra güneydoğu Avrupa'ya yeniden ihraç edilebilir. Doğu Akdeniz, esas olarak yakın zamanda derin su gazı keşifleri yapmış 3 ülkeyi ifade eder - İsrail, Kıbrıs ve Mısır - ancak Türkiye, Filistin Toprakları, Ürdün, Lübnan, Suriye ve Libya da coğrafi olarak Doğu Akdeniz'dedir ve jeopolitik rolleri ele alınmıştır, ancak gaz kaynakları ve tüketimleri burada açıkça ele alınmamıştır. Doğu Akdeniz bölgesinden Avrupa'ya gaz tedarik etme olasılığının önceden yapılmış teknik, jeopolitik ve ...

Dünyada doğal gaz ihraç ve ithal eden ülkeleri gösteren veriler incelendiğinde hangi ülkelerin ekonomisinin doğal gaz kaynaklı enerjiye ne denli bağımlı olduğu ile ilgili bir yoruma ulaşabilmektedir. Doğal gaz üreten ülkeler hem hane içi kullanım hem de sanayi kullanımı açısından aha avantajlı konumda bulunmaktadır. Aynı zamanda kendi tüketiminden fazla üretim yapan ülkeler de ihracat yolu ile ekonomilerine girdi sağlamaktadır. Bu durum aynı zamanda doğal gazın taşınması için de farklı yolların gündeme gelmesini sağlamaktadır.  Doğalgaz ithalatı yapan ve üretimi de kendisine yetmeyen ülkeler söz konusu doğal gaza bağımlı durumda bulunmaktadır. Bu ülkeler de doğal gaz talebinin karşılanması bir stratejik konu olarak öne çıkmakta doğal gaza ulaşmak ulusal güvenlik açısından da önemli hale gelmektedir. Türkiye, 2000’li yıllarda 14 milyar m3 civarı olan kullanımın 20 yıl içerisinde 45 milyar m3 seviyesine çıkması önemli bir gelişmedir. Yapılan projeksiyonlarda var olan tüketimin ve iht...