SHELL Güney Kıbrıs'tan doğalgaz almak istiyor..!
Gerçek şu ki, Kıbrıs, Afrodit alanından doğalgaz satamıyor...
Peki neden SATAMIYOR? çünkü yıllarca İsrail'le yapılan görüşmeler sonrasında ticari amaçlı bir ön şart olan "birleştirme anlaşması- unitisation agreement" hala imzalanmamıştır.
Peki neden imzalanmadı?
çünkü Afrodit rezervuara Israil de ortak, %15den fazla kısımı Israil sularında uzantılıdır. GKRY yüzdelik(%) ORANLARINDA anlaşmamakta israr ediyor.
Afrodit Rezervuarı’nın büyük bölümü Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde yer alırken, bir bölümü de İsrail Münhasır Ekonomik Bölgesi’ndeki Ishai Ruhsat Alanı’ndadır...
AFRODİT’İN BİR KISMI İSRAİL’İN: Bugüne kadar Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde olduğuna inanılan Afrodit haznesinin bir kısmının İsrail’in Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde olduğu ortaya çıktı.
OLASI KAYNAKLARA İSRAİL DE ORTAK: Bu durumda, Kıbrıs ile İsrail arasında, Afrodit haznesinden çıkarılacak muhtemel doğalgazın paylaşımına dair bir "birleşme anlaşması" anlaşma yapılması gerekiyor.
ARTIRIMIN NEDENİ İSRAİL’DEKİ KISIM: Afrodit haznesinde bulunan tahmini doğalgaz miktarının %12 artırmasının nedeni haznenin İsrail’deki kısmından elde edilen veriler.
Delek Group’un açıklamasında yer alan ifadeler şöyle: “Afrodit Rezervuarı’nın büyük bölümü Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde yer alırken, bir bölümü de İsrail Münhasır Ekonomik Bölgesi’ndeki Ishai Ruhsat Alanı’ndadır... Ishai Ruhsat alanındaki kuyudan elde edilen veriler temelinde, Afrodit Rezervuarı’ndaki olası ve muhtemel kaynaklar ile ilgili güncelleme yapılmıştır.”
Afrodit haznesindeki tahmini doğalgaz miktarının %12 artması, 4.05 trilyon ayak küpten 4.54 trilyon ayak küpe yükselmesi anlamına geliyor.
Güney Kıbrıs'ta Afrodit sahasının kanıtlanmamış üretilmesi muhtemel gaz hacmi gross 120 milyar metreküp kadar. İsrail gazıyla birleşmeden Türkiye’yi bypass ederek Avrupa’ya ne boru hattı ile ne de CNG (sıkıştırılmış doğalgaz) ile gitmesi ticari ve ekonomik bazda makul değil.
Afrodit sahası çok yetersiz, tek ünite işletme güvenliği açısından uygun değil. Tek ünite için uluslararası uzmanların hemfikir olduğu en az 250 milyar metreküp üretilebilir gaz lazım. Bir CNG terminali için minimum rakam 250 milyar metreküpten başlıyor ama genelde tek terminal olmaması gerekiyor.
Herhangi bir kesinti olduğunda ikincinin kesintisiz akışa olanak vermesi gerekiyor ki 500 milyar metreküplük bir gereksinim söz konusu.
CNG(sıkıştırılmış doğalgaz) biçiminde ihracın avantaj ve dezavantajlarında baktığınızda avantajı sınırlı sayıda ülkeye değil istenen ülkeye ihraç edilebilmesi, terör saldırılarına karşı uzun bir hattın değil tek noktanın hedef olması ve doğalgaza göre hacminin 600 kat küçük olması nedeniyle bir seferde çok daha büyük hacimler taşıyabilmesi.
Dezavantajları ise yüksek yatırım ve işletim maliyetlerinin olması ve CNG tesisinin inşasınınçok uzun yıllar sürmesi.Rumlar 6-7 yıl diyor ama bundan çok daha uzun sürer.
Üretilen enerjinin %12.5’uğunu CNG tesisi tüketiyor bunlara bağlı olarak finansman bulma zorluğu oluşuyor.
Yeni keşifler olmadıkça ve İsrail gazıyla ortak proje geliştirilmedikçe Afrodit gazının bir başına ekonomik olarak ihracı olanaksız. Doğalgaz fiyatları halen düşük seyirde ve gaz arzı fazlalığı da bu olumsuzluğu pekiştiriyor. Mısır’ın kendi keşifleri ihraç seçeneğini geçersiz kıldı. Ürdün ve Filistin piyasalarıysa son derece küçük piyasalar, kaldı ki o ülkelerde İsrail gazına karşı çok ciddi tepki var.
Afroditin jeolojik/lojistik teknik zorlukları var ve bugunkü petrole endexli gaz fiyatları baglaminda ekonomik/ticari ve etkin maliyetler metedolojisi bazında fizibl değildir,çünkü ULTRA derin sularda gazın yer yüzüne çıkarılması çok yüksek maliyetlidir ve özellikle de Afrodit rezervuar gibi çoklu jeolojik bölümlere ayrılmış olması sahanın tek basına gelir getirici bir yatırım olmasını garanti etmemektedir.
Kıbrıs gazını Mısır'a satmak mı? hangi fiyata?
Kıbrıs gazı ticari açıdan uygun değil. Ancak, bu projenin "hayal etme" ötesine geçememesi için çeşitli nedenler var: Bu sanayide en önemli parametre fiyattır. "Mısır Kıbrıs'tan doğalgaz almak istiyor" böyle bir adımın kısa vadede atılması çok da mümkün görünmüyor.
Afrodit sahasının üretimi; ifade edildiği gibi bir boru hattı ile Mısır deniz alanlarındaki bazı mevcut deniz altı tesislere bağlanılarak, Mısır’a sevk edilse ve buradan LNG olarak ihraç edilmek istense dahi: Bu gazın gelebileceği yıldaki tesislerin durumlarının, gaz fiyatlarının ve piyasa koşullarının incelenmesi gerekecektir.
Bugüne kadar açık deniz Kıbrıs'ta bulunan gaz miktarı Mısır için bile olsa uluslararası bir ihracat projesini ticari olarak haklı kılmaz.
Mısır’ın şu anki keşfedilmiş sahalarını geliştirme planları yaklaşık olarak başarılı olursa, zaten terminalde boş LNG ihraç kapasitesi olmayacaktır.Güney Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon yatakları çok derinde bulunduğundan ancak gelişmiş teknolojik imkânların kullanılmasıyla üretimleri mümkündür. Bu durum ise maliyetleri artırıp kar marjını düşürmekte, dolayısıyla gelişmiş ve pahalı teknolojik imkânlara sahip büyük enerji şirketlerinin yatırım yapmamasına neden olmaktadır.
Peki neden SATAMIYOR? çünkü yıllarca İsrail'le yapılan görüşmeler sonrasında ticari amaçlı bir ön şart olan "birleştirme anlaşması- unitisation agreement" hala imzalanmamıştır.
Peki neden imzalanmadı?
çünkü Afrodit rezervuara Israil de ortak, %15den fazla kısımı Israil sularında uzantılıdır. GKRY yüzdelik(%) ORANLARINDA anlaşmamakta israr ediyor.
Afrodit Rezervuarı’nın büyük bölümü Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde yer alırken, bir bölümü de İsrail Münhasır Ekonomik Bölgesi’ndeki Ishai Ruhsat Alanı’ndadır...
AFRODİT’İN BİR KISMI İSRAİL’İN: Bugüne kadar Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde olduğuna inanılan Afrodit haznesinin bir kısmının İsrail’in Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde olduğu ortaya çıktı.
OLASI KAYNAKLARA İSRAİL DE ORTAK: Bu durumda, Kıbrıs ile İsrail arasında, Afrodit haznesinden çıkarılacak muhtemel doğalgazın paylaşımına dair bir "birleşme anlaşması" anlaşma yapılması gerekiyor.
ARTIRIMIN NEDENİ İSRAİL’DEKİ KISIM: Afrodit haznesinde bulunan tahmini doğalgaz miktarının %12 artırmasının nedeni haznenin İsrail’deki kısmından elde edilen veriler.
Delek Group’un açıklamasında yer alan ifadeler şöyle: “Afrodit Rezervuarı’nın büyük bölümü Kıbrıs’ın Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde yer alırken, bir bölümü de İsrail Münhasır Ekonomik Bölgesi’ndeki Ishai Ruhsat Alanı’ndadır... Ishai Ruhsat alanındaki kuyudan elde edilen veriler temelinde, Afrodit Rezervuarı’ndaki olası ve muhtemel kaynaklar ile ilgili güncelleme yapılmıştır.”
Afrodit haznesindeki tahmini doğalgaz miktarının %12 artması, 4.05 trilyon ayak küpten 4.54 trilyon ayak küpe yükselmesi anlamına geliyor.
Güney Kıbrıs'ta Afrodit sahasının kanıtlanmamış üretilmesi muhtemel gaz hacmi gross 120 milyar metreküp kadar. İsrail gazıyla birleşmeden Türkiye’yi bypass ederek Avrupa’ya ne boru hattı ile ne de CNG (sıkıştırılmış doğalgaz) ile gitmesi ticari ve ekonomik bazda makul değil.
Afrodit sahası çok yetersiz, tek ünite işletme güvenliği açısından uygun değil. Tek ünite için uluslararası uzmanların hemfikir olduğu en az 250 milyar metreküp üretilebilir gaz lazım. Bir CNG terminali için minimum rakam 250 milyar metreküpten başlıyor ama genelde tek terminal olmaması gerekiyor.
Herhangi bir kesinti olduğunda ikincinin kesintisiz akışa olanak vermesi gerekiyor ki 500 milyar metreküplük bir gereksinim söz konusu.
CNG(sıkıştırılmış doğalgaz) biçiminde ihracın avantaj ve dezavantajlarında baktığınızda avantajı sınırlı sayıda ülkeye değil istenen ülkeye ihraç edilebilmesi, terör saldırılarına karşı uzun bir hattın değil tek noktanın hedef olması ve doğalgaza göre hacminin 600 kat küçük olması nedeniyle bir seferde çok daha büyük hacimler taşıyabilmesi.
Dezavantajları ise yüksek yatırım ve işletim maliyetlerinin olması ve CNG tesisinin inşasınınçok uzun yıllar sürmesi.Rumlar 6-7 yıl diyor ama bundan çok daha uzun sürer.
Üretilen enerjinin %12.5’uğunu CNG tesisi tüketiyor bunlara bağlı olarak finansman bulma zorluğu oluşuyor.
Yeni keşifler olmadıkça ve İsrail gazıyla ortak proje geliştirilmedikçe Afrodit gazının bir başına ekonomik olarak ihracı olanaksız. Doğalgaz fiyatları halen düşük seyirde ve gaz arzı fazlalığı da bu olumsuzluğu pekiştiriyor. Mısır’ın kendi keşifleri ihraç seçeneğini geçersiz kıldı. Ürdün ve Filistin piyasalarıysa son derece küçük piyasalar, kaldı ki o ülkelerde İsrail gazına karşı çok ciddi tepki var.
Afroditin jeolojik/lojistik teknik zorlukları var ve bugunkü petrole endexli gaz fiyatları baglaminda ekonomik/ticari ve etkin maliyetler metedolojisi bazında fizibl değildir,çünkü ULTRA derin sularda gazın yer yüzüne çıkarılması çok yüksek maliyetlidir ve özellikle de Afrodit rezervuar gibi çoklu jeolojik bölümlere ayrılmış olması sahanın tek basına gelir getirici bir yatırım olmasını garanti etmemektedir.
Kıbrıs gazını Mısır'a satmak mı? hangi fiyata?
Kıbrıs gazı ticari açıdan uygun değil. Ancak, bu projenin "hayal etme" ötesine geçememesi için çeşitli nedenler var: Bu sanayide en önemli parametre fiyattır. "Mısır Kıbrıs'tan doğalgaz almak istiyor" böyle bir adımın kısa vadede atılması çok da mümkün görünmüyor.
Afrodit sahasının üretimi; ifade edildiği gibi bir boru hattı ile Mısır deniz alanlarındaki bazı mevcut deniz altı tesislere bağlanılarak, Mısır’a sevk edilse ve buradan LNG olarak ihraç edilmek istense dahi: Bu gazın gelebileceği yıldaki tesislerin durumlarının, gaz fiyatlarının ve piyasa koşullarının incelenmesi gerekecektir.
Bugüne kadar açık deniz Kıbrıs'ta bulunan gaz miktarı Mısır için bile olsa uluslararası bir ihracat projesini ticari olarak haklı kılmaz.
Mısır’ın şu anki keşfedilmiş sahalarını geliştirme planları yaklaşık olarak başarılı olursa, zaten terminalde boş LNG ihraç kapasitesi olmayacaktır.Güney Doğu Akdeniz'deki hidrokarbon yatakları çok derinde bulunduğundan ancak gelişmiş teknolojik imkânların kullanılmasıyla üretimleri mümkündür. Bu durum ise maliyetleri artırıp kar marjını düşürmekte, dolayısıyla gelişmiş ve pahalı teknolojik imkânlara sahip büyük enerji şirketlerinin yatırım yapmamasına neden olmaktadır.
Doğal gazın oluşumu, bileşimi ve maliyeti çok önemlidir...
Güney Kıbrıs'taki Afrodit sahası kuru bir gaz sahasıdır. Afrodit sahasını geliştirmek ve gaz ihracat potansiyelini değerlendirmek için, bu alandaki üretimi %99'dan fazla metan gazı içerebilecek kadar kuru olan LNG'ye dönüştürmek oldukça maliyetlidir.
Kaynak raporunda açıklanan kaynaklar gelişmemiş bir sahadadır ve buna göre tahmin, Rezervuarın büyüklüğü ve geri kazanım verimlilikleri açısından yapılan değerlendirmelere dayanmaktadır ve benzer jeolojik özelliklere sahip rezervuarlarla benzeşmektedir. Ayrıca; Bu potansiyel kaynakların herhangi bir kısmının gerçekten keşfedileceğine dair bir kesinlik yoktur. Keşfedilirlerse, kaynakların herhangi bir kısmını üretmenin ticari olarak uygulanabilir olacağına dair bir kesinlik yoktur. Olası veriler, ancak keşif sondajından sonra değerlendirilebilecek rezervlerin ve olası kaynakların bir değerlendirmesi değildir.
Kıbrıs gazı TİCARİ OLARAK UYGULANABİLİR DEĞİLDİR, Ancak, bu projenin rüya aşamasından öteye geçememesinin birkaç nedeni vardır. Kıbrıs gazı ekonomik olarak mahsur kalmış gaz/fiziksel olarak mahsur kalmış gazdır, bu da düşük petrol/gaz fiyatlarında ekonomik olarak UYGULANABİLİR DEĞİL anlamına gelir.
Ancak, keşfedilen Kıbrıs ve/veya EastMed gazı, petrol üretmeyen "kuru gaz" kuyularıdır. Bunlar petrol kuyularından daha derin, daha sıcak ve daha yüksek basınçlı olma eğilimindedir çünkü rezervuar veya kaynak kaya, petrol moleküllerinin kararlı olması için çok sıcak/derin olduğunda petrol gaza dönüşür. Bu gaz kuyularının üretimi petrol kuyularından daha pahalıdır. Daha yüksek basınçlı yüzey ekipmanına, sıcaklıkları idare etmek için daha gelişmiş metalurjiye ve gazı satışa hazırlamak için daha fazla işleme ekipmanına ihtiyacınız vardır. Şimdi, kuyuyu deldikten sonra, gaz hem işlenmesi (depolanması, taşınması, satış için arıtılması) daha pahalıdır hem de bir satış ürünü olarak daha az değerlidir. Bu nedenle doğal gaz önemli ölçüde daha düşük marjlı bir üründür.
Doğal gaz proje finansmanı petrolden farklıdır. Temel fark gazın pazarlanabilirliğinde yatmaktadır. Gazla ilgili sorun, boru hatları en iyi araç olduğu için ulaşımdır ancak bunların yalnızca iki ucu (satıcı ve alıcı) vardır ve yerleştirilmeleri pahalıdır. Dahası, gaz için yalnızca bölgesel talebe göre fiyatların farklı olduğu bölgesel pazarlar vardır. Uluslararası pazarın olmaması, gaz projelerinin bankalanabilirliği açısından büyük bir endişe kaynağıdır.
Tanımı gereği mahsur kalmış gaz; rezervler ticari, yani mevcut bir pazara taşınabilir olmalıdır. Mahsur kalmış gaz koşullu kaynak, keşfedilmiş ancak fiziksel veya ekonomik nedenlerle kullanılamayan bir doğal gaz miktarıdır...
Mahsur Kalmış Doğal Gazı Paraya Çevirmek; kaynaktan birkaç bin kilometre uzakta olabilecek müşteriye kuyu başından getirilmediği sürece çok az değer taşır. Doğal gaz birim hacim başına emtia içeriği açısından nispeten düşük olduğundan, taşınması pahalıdır. Doğal gazı, gaz formunda taşımanın maliyeti, petrol için olandan önemli ölçüde daha fazladır. Bu, gazın artan kullanımının önündeki en önemli engellerden biridir. Gazı kaynaktan tüketiciye taşımanın en popüler yolu boru hatlarıdır. Kara ve kıyıya yakın gaz için boru hattı, doğal gazı pazara taşımak için uygun bir seçenektir. Ancak, taşıma mesafeleri arttıkça, boru hatları ekonomik olmaktan çıkar...
Bu gazın çıkartılıp ihraç edilmesinin çok maliyetli olduğudur.Çünkü 12'nci blokta, fizibilite dışında fiili hiçbir bir adım atılmadı. Çünkü alıcısı yok bu gazın. Miktarı da yeterli değil. Bu, Kıbrıs adası için uzun yıllar yetecek bir rezerv. Ama ihraç etmeye kalktığınızda, hele hele boru hattıyla Türkiye'yi baypas edip Avrupa'ya gideceğini düşünürsek, Avrupa'daki fiyatla rekabet etmeniz mümkün değil.
Comments
Post a Comment