Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

Rum - Yunan basını Kıbrıs-Lübnan Münhasır Ekonomik Bölge anlaşmasını "tarihi" olarak adlandırıyor. Rum-Yunan basınına, Helenlere ve içimizdeki cahil kurnazlara göre imzalanan bu anlaşma,"Mavi Vatan” doktrinine karşı bir yanıt niteliği taşıyor iddiası aslında öyle değil. Temel hukuk, coğrafya ve reel siyasete baktığınızda her şey çöküyor. Öncelikle hukuki boyut: Türkiye, BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin (UNCLOS) imzacısı değil. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin (UNCLOS) imzacısı değil. Lübnan, BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin (UNCLOS) imzacısı. Bu önemli, ancak insanların düşündüğü şekilde değil. BM Deniz Hukuku Sözleşmesi, hiçbir devlete gerçek kıyı şeritlerini silen veya "ilgili kıyıları" sadece siyasi olarak uygunsuz oldukları için görmezden gelen çizgiler çizme hakkı vermez. Bir anlaşma, Türkiye'nin anakara kıyılarını veya KKTC'nin kuzey kıyılarını sihirli bir şekilde silemez ve masada hiç bulunmayan taraf olmayanl...

Doğu Akdeniz, son yıllarda keşfedilen doğal gaz kaynakları vasıtasıyla önemli jeopolitik değişimler yaşamaktadır. Bölgedeki doğal gaz konuları, bölge devletlerinin ekonomik, politik ve jeostratejik çıkarlarını temin etmek ve sürdürmek adına jeostratejik sonuçlar ortaya çıkarmakta ve Doğu Akdeniz’i çevreleyen devletler ile dış güçler olmak üzere taraflar arasında rekabeti arttırmaktadır. Yeni doğal gaz kaynakların keşfi ayrıca bölgenin güvenliğini ve istikrarını olumsuz yönde etkilemektedir. Türkiye de jeopolitik konumu ile Akdeniz’in değişen jeopolitiği bağlamında rekabetin önemli bir parçasıdır. Rekabetçi olarak Türkiye de ekonomik ve jeopolitik  çıkarlarını koruyup sürdürmek istemektedir. Üstelik Türkiye genişleyen doğal gaz pazarı ile bölgesel enerji transfer merkezi olma amacındadır. Jeopolitik gerilimler ve çatışan çıkarlar, Doğu Akdeniz'in doğal gaz manzarasını belirlemektedir. Geniş doğal gaz rezervleri ekonomik potansiyel sunsa da, örtüşen deniz hakları ve devam eden çatışm...

Ukrayna savaşından kaynaklanan küresel enerji krizi, bölge için daha fazla fırsat yarattı. Avrupa tedarikçi tabanını çeşitlendirmeye çalışırken, Doğu Akdeniz'deki gaz yataklarının Rus gazının yerini alabilecek uygun ve alternatif kaynaklar sunup sunmadığı merak konusu. İlk bakışta durum umut verici: İsrail'in önümüzdeki yirmi beş yıl içinde ihraç etmek üzere 300 milyar metreküp fazla gaz rezervine sahip olması bekleniyor; Kıbrıs'ın Zeus, Glaucus, Calypso ve Afrodit sahaları da dahil olmak üzere toplam çıkarılabilir miktarının 400 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor; Lübnan'ın Münhasır Ekonomik Bölgesi'nde 700 milyar metreküp gaz potansiyeli olması muhtemel; ve Mısır da bölgesel bir gaz merkezi olma konusunda istekli. Ancak bu bölgesel yapboz bulmacasında gaz yataklarını bir araya getirmek zorlu bir iş ve AB'nin karışık sinyalleriyle daha da karmaşıklaşıyor. AB, gönüllü %15 gaz talebi azaltma hedefini Nisan 2025'e kadar uzatmayı kabul ederken, aynı zamanda...

Doğu Akdeniz bölgesinde dört temel gaz sahasından söz etmek mümkündür. Bunlar; Kıbrıs Adası’nın güneyindeki gaz sahası ile İsrail arasında bulunan Leviathan sahası, Mısır’ın kuzeyinde yer alan Nil sahası ve Kıbrıs Adası ile Girit Adası’nın güneydoğusunda kalan Heredot sahasıdır. Bir doğalgaz kaynağının işletilmesi ve yatırım yapılması için temel koşul tüketim pazarına olan mesafesidir. Bu durum maliyetleri azaltmakta ve ekonomik değerlendirmeleri de  olumluya çevirmektedir. Aynı zamanda nakil bölgelerinin güvenliği de bir başka sorundur. Bu durumda bölgesel istikrarsızlık gibi sorunlarda enerji kaynaklarına ulaşımı etkilemekte ve projelerin nihayete ermesi sürecini uzatmaktadır. Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon rezervlerinin ön plana çıkmasında en önemli dönüm noktası ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi’nin yayınladığı rapor neticesinde gerçekleşmiştir. Raporun bulguları sonucunda ise bölgedeki potansiyeli ekonomik katma değere dönüştürebilmek gerek bölge içi gerek bölge dışı ülke...

Güney Kıbrıs’ın AFRODİT, CALYPSO, CRONOS, ZEUS ve GLAFCOS rezervuarları bir  MASALDIR... Bu sahalardaki hacim ticari amaca uygun değil, hatta Afrodit ve Glafcos sahaları işletme sahipleri Eni/Total, Exxon, Chevron/Shell tarafından hala bugün ticariliği tartışılmaktadır. Bu sözde keşifleri Kıbrıs Müzakereleri’nde Rumların eline bir koz olarak yerleştiren Batı Bloğu, Türk tarafına baskı uygulayarak Rumların adada egemen olması için elinden geleni yapmıştır. Rumlar ise, “Bizim elimizde GAZ var, biz Türklerden daha güçlüyüz” diyerek şov yapıyorlar. KIBRIS DOĞAL GAZI DOĞU AKDENİZ JEOPOLİTİK KURGUSUNDA GÜZEL HAVUÇ AMA YA GERÇEKLER? GAZIN BULUNMASI ÇIKARILACAĞI ANLAMINA GELMEZ! Exxon,Chevron,Eni,Shell: GAZ BALONU Rumlar, Kıbrıs’ı Akdeniz’in yeni finans merkezi yapmayı planlayan para baronlarının ‘gazına’ gelmiş görünüyorlar. Doğal gaz birim hacim başına emtia içeriği açısından nispeten düşük olduğundan, taşınması pahalıdır.  Doğal gazı, gaz formunda taşımanın maliyeti, petrol için ol...

Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuk Sözleşmesi’nde (BMDHS) belirtilen deniz yetki alanların sınırlandırması hükümlerine binaen kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgeler (MEB) ilan etmiştir. Kimi sahildar devletler de kıyıları karşısında yer alan diğer kıyıdaş devletlerle MEB anlaşmaları imzalamıştır. Sahildar devletler deniz yetki alanlarında hidrokarbon kaynaklarını arama ve çıkarma ve balıkçılık faaliyetlerini icra etmeyi amaçlamıştır. Ne var ki kimi sahildar devletler, bir başka devletin deniz yetki alanlarını ihlal ederek sondaj faaliyetlerini yürütmektedir. Bu ve benzeri gelişmeler Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri arasında ulusal güvenlik sorunlarını tetiklemektedir. Yukarıda belirtilen gelişmeler ışığında Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri arasında ulusal güvenlik sorunları ortaya çıkmıştır. Bu durum, bölge devletleri arasında sıcak çatışmaların yaşanmasına da yol açmıştır. Bir başka deyişle deniz yetki alanlarında olduğu gibi bölgesel...