Posts

Doğu Akdeniz ve doğal gazı: Bir dönemin sonu mu?

Ukrayna savaşından kaynaklanan küresel enerji krizi, bölge için daha fazla fırsat yarattı. Avrupa tedarikçi tabanını çeşitlendirmeye çalışırken, Doğu Akdeniz'deki gaz yataklarının Rus gazının yerini alabilecek uygun ve alternatif kaynaklar sunup sunmadığı merak konusu. İlk bakışta durum umut verici: İsrail'in önümüzdeki yirmi beş yıl içinde ihraç etmek üzere 300 milyar metreküp fazla gaz rezervine sahip olması bekleniyor; Kıbrıs'ın Zeus, Glaucus, Calypso ve Afrodit sahaları da dahil olmak üzere toplam çıkarılabilir miktarının 400 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor; Lübnan'ın Münhasır Ekonomik Bölgesi'nde 700 milyar metreküp gaz potansiyeli olması muhtemel; ve Mısır da bölgesel bir gaz merkezi olma konusunda istekli. Ancak bu bölgesel yapboz bulmacasında gaz yataklarını bir araya getirmek zorlu bir iş ve AB'nin karışık sinyalleriyle daha da karmaşıklaşıyor. AB, gönüllü %15 gaz talebi azaltma hedefini Nisan 2025'e kadar uzatmayı kabul ederken, aynı zamanda...

Doğu Akdeniz'de gaz rezervleri denklemi..

Doğu Akdeniz bölgesinde dört temel gaz sahasından söz etmek mümkündür. Bunlar; Kıbrıs Adası’nın güneyindeki gaz sahası ile İsrail arasında bulunan Leviathan sahası, Mısır’ın kuzeyinde yer alan Nil sahası ve Kıbrıs Adası ile Girit Adası’nın güneydoğusunda kalan Heredot sahasıdır. Bir doğalgaz kaynağının işletilmesi ve yatırım yapılması için temel koşul tüketim pazarına olan mesafesidir. Bu durum maliyetleri azaltmakta ve ekonomik değerlendirmeleri de  olumluya çevirmektedir. Aynı zamanda nakil bölgelerinin güvenliği de bir başka sorundur. Bu durumda bölgesel istikrarsızlık gibi sorunlarda enerji kaynaklarına ulaşımı etkilemekte ve projelerin nihayete ermesi sürecini uzatmaktadır. Doğu Akdeniz’de bulunan hidrokarbon rezervlerinin ön plana çıkmasında en önemli dönüm noktası ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi’nin yayınladığı rapor neticesinde gerçekleşmiştir. Raporun bulguları sonucunda ise bölgedeki potansiyeli ekonomik katma değere dönüştürebilmek gerek bölge içi gerek bölge dışı ülke...

Güney Kıbrıs’ın doğal gaz masalı

Image
Güney Kıbrıs’ın AFRODİT, CALYPSO, CRONOS, ZEUS ve GLAFCOS rezervuarları bir  MASALDIR... Bu sahalardaki hacim ticari amaca uygun değil, hatta Afrodit ve Glafcos sahaları işletme sahipleri Eni/Total, Exxon, Chevron/Shell tarafından hala bugün ticariliği tartışılmaktadır. Bu sözde keşifleri Kıbrıs Müzakereleri’nde Rumların eline bir koz olarak yerleştiren Batı Bloğu, Türk tarafına baskı uygulayarak Rumların adada egemen olması için elinden geleni yapmıştır. Rumlar ise, “Bizim elimizde GAZ var, biz Türklerden daha güçlüyüz” diyerek şov yapıyorlar. KIBRIS DOĞAL GAZI DOĞU AKDENİZ JEOPOLİTİK KURGUSUNDA GÜZEL HAVUÇ AMA YA GERÇEKLER? GAZIN BULUNMASI ÇIKARILACAĞI ANLAMINA GELMEZ! Exxon,Chevron,Eni,Shell: GAZ BALONU Rumlar, Kıbrıs’ı Akdeniz’in yeni finans merkezi yapmayı planlayan para baronlarının ‘gazına’ gelmiş görünüyorlar. Doğal gaz birim hacim başına emtia içeriği açısından nispeten düşük olduğundan, taşınması pahalıdır.  Doğal gazı, gaz formunda taşımanın maliyeti, petrol için ol...

Doğu Akdeniz: Yeni Jeopolitik Savaş Alanı

Image
Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuk Sözleşmesi’nde (BMDHS) belirtilen deniz yetki alanların sınırlandırması hükümlerine binaen kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgeler (MEB) ilan etmiştir. Kimi sahildar devletler de kıyıları karşısında yer alan diğer kıyıdaş devletlerle MEB anlaşmaları imzalamıştır. Sahildar devletler deniz yetki alanlarında hidrokarbon kaynaklarını arama ve çıkarma ve balıkçılık faaliyetlerini icra etmeyi amaçlamıştır. Ne var ki kimi sahildar devletler, bir başka devletin deniz yetki alanlarını ihlal ederek sondaj faaliyetlerini yürütmektedir. Bu ve benzeri gelişmeler Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri arasında ulusal güvenlik sorunlarını tetiklemektedir. Yukarıda belirtilen gelişmeler ışığında Doğu Akdeniz’in sahildar devletleri arasında ulusal güvenlik sorunları ortaya çıkmıştır. Bu durum, bölge devletleri arasında sıcak çatışmaların yaşanmasına da yol açmıştır. Bir başka deyişle deniz yetki alanlarında olduğu gibi bölgesel...

Doğu Akdeniz'de Jeopolitik Rekabet

Image
Dünyada yaşanan hızlı nüfus artışına ve teknolojik gelişmelere paralel olarak petrol ve gaz ihtiyacı da bir artış göstermektedir. Buna bağlı olarak da mevcut olan veya olası varlığı düşünülen hidrokarbon kaynaklarına olan ilginin artması, devletler arası bir rekabeti ortaya çıkarmıştır. Diğer taraftan petrol ve gaz  kaynaklarının tüketim pazarlarına ulaşımında çoğunlukla deniz yolu tercih edilmektedir. Bu çerçevede Doğu Akdeniz tarihten bu yana dünya ticaretinin önemli güzergâhlardan birisi olmuştur. Dünyanın hidrokarbon zengini bölgelerinde çıkarılan petrol ve gaz tüketici bölgelere ulaştırılmasındaki rolü Doğu Akdeniz’in önemini daha da artırmaktadır. Tüm bunların yanı sıra son yıllarda Doğu Akdeniz’de keşfedilen doğal gaz rezervleri, Doğu Akdeniz’in hem bölge devletleri hem de küresel güçlerin mücadele içerisinde olduğu bir rekabet sahasına dönüşmesini beraberinde getirmiştir. Türkiye petrol ve gaz  ihtiyacı her geçen gün artan bir ülkedir. Buna karşın hidrokarbon kaynaklar...

Doğu Akdeniz Gaz Sahalarının Ekonomik Önemi

Image
Doğu Akdeniz gaz sahalarının ekonomik önemi, bölge için potansiyel olarak dönüştürücü niteliktedir. Bu kaynakları keşfeden ülkeler için, bulgular yalnızca yeni bir gelir akışı değil, aynı zamanda gelişmiş bir enerji bağımsızlığı ve jeopolitik nüfuz da vaat ediyor.  Örneğin İsrail, gaz ithalatına bağımlı olmaktan ihracatçı konumuna geçerek komşu ülkelere doğal gaz tedarik ediyor ve böylece ekonomik bağlarını ve kendi hazinesini güçlendiriyor. Kıbrıs, Afrodit sahasını ve diğer potansiyelleri gelecekteki ekonomik kalkınması için hayati önem taşıyor ve mütevazı boyutuna rağmen hracatçı konumuna gelmeyi umuyor. Dev Zohr sahası ve mevcut LNG altyapısıyla Mısır, bölgesel bir gaz işleme ve ihracat merkezi haline gelerek ekonomisini canlandırmayı hedefliyor.  Amerikan, Avrupalı ​​ve Rus firmaları da dahil olmak üzere uluslararası petrol ve gaz şirketleri, Doğu Akdeniz genelinde keşif ve geliştirme çalışmalarına büyük yatırımlar yaparak, söz konusu küresel ticari çıkarı vurgulamaktadır....

Gaz Diplomasisinin Doğu Akdeniz'deki Sınırları - 2

Image
En iyi bahis, bölgenin kendisinde olacaktır. O halde ticari canlılık esas olarak her alan için erişilebilen bu pazarların büyüklüğüne bağlı olacaktır. Mısır şu anda kendi ihtiyaçlarının büyük bölümünü karşılasa da, İsrail kendisini şimdiden net bir gaz talebi olan iki tüketicinin -Mısır ve Ürdün- ana dış tedarikçisi olarak konumlandırdı. Kıbrıs, Mısır'a giden bir boru hattıyla sahaya girebilir, ancak Kıbrıslı Türkler de gelirlerden fayda sağlamazsa Türkiye muhtemelen bu düzende hız kesici olarak oynayacaktır. Yerel piyasalar, bölgenin elektrik üretiminin çoğunun temelini oluşturan petrol ve dizel gibi sıvı yakıtlara bağımlılıktan gaza doğru yeniden yapılandırılabilir ve aynı zamanda bölgesel talebi bir süre daha sürdürecek olan yenilenebilir enerji üretimini genişletebilir. Endüstri, yenilenebilir enerji üretimi kapasitesini artırmaya odaklanırken, kirletici sıvı yakıtlardan daha az kirletici gaza doğru kayıyor. Orta Doğu, güneş enerjisi potansiyeli göz önüne alındığında, ikincisi ...