Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

İsrail Gazze’ye petrol ve gaz için mi saldırıyor? İsrail ve Filistinin potansiyel hidrokarbon kaynaklarına bakmadan, son saldırıların nedeninin doğal gaz kaynakları olduğunu söylemek meseleyi hem sulandırmak hem de Filistin halkına haksızlık etmek anlamına gelir. Küresel çatışma ve savaşlar gündeme geldiğinde ilk akla gelen savaş nedeni petroldür. 1950’lerden sonra petrol savaş ilişkisine doğal gaz da eklendi; savaşların petrol ve doğal gaz kaynaklarına el koymak için yapıldığına dönük inanç giderek yaygınlaştı. Ancak bu her çatışma ve savaşa uygulanabilecek bir basit formül, her savaşın sır kapısını aralamamızı sağlayacak bir anahtar değil. Güncel olarak İsrail ile Filistin arasında yaşanan savaş/çatışmaya bugün bu iddianın uyarlanma çabası medyaya yansıyor. Gerçekten İsrail, Gazze açıklarındaki doğal gaz ve petrol rezervlerine el koymak için mi bu savaşı sürdürüyor? Doğu Akdeniz’de gaz rezervlerinin varlığı uzun süredir konuşuluyor. Doğu Akdeniz’de özellikle İsrail’in Leviathan havza...

Gazze’nin açık denizi gaz sahasındaki doğal gaz ekonomik olarak İsrail’in mutlaka sahip olmak isteyeceği kadar büyük bir rezerv değildir. İsrail’inin Gazze'yi bombalayarak yok etmesinin tek sebebi; Gazzenin yerine kendi yaşayacakları yeni bir şehir kurma planlarıdır. Ancak İsrail’in buradaki karşı duruşu esas olarak Gazze üzerinde uyguladığı ambargo ile bölgenin su ve enerji konusundaki kendisine olan bağımlılığın azalmasını önlemeye yönelik bir karşı duruş olmuştur. İsrail 1999 yılında gazın keşfinden bu yana izlediği politika ile Filistin’in Gazze açık denizindeki doğal gaz haklarından yararlanmasını zamana yayarak önlemiştir. Ancak Filistinliler bu haklarını gündemde tutmak için Doğu Akdeniz Gaz Forumu gibi çeşitli uluslararası etkinliklere katılmış ve eylemler yaptı. Son olarak 2022 yılının Eylül ayında Gazze Limanında düzenlenen etkinlikte doğalgaz haklarına kavuşmak için protesto gösterisinde bulunmuştu. Son 24 yılda Filistin tarafının gösterdiği çabalar Filistin- Gazze açık...

"Gazze'deki Katliamın Arkasında Gaz Savaşı Var" "İsrail'in, Hamas’ı zayıflatarak kendi şartlarını dikte edebileceği bir gaz rejimi yaratmayı istediğini ve bu nedenle İsrail’in Gazze saldırısı, Gazze’nin henüz çıkarılmamış doğalgaz kaynaklarını kontrol etme arzusuyla doğrudan ilişkilidir” iddiası tamamen ütopiktir. 2000’li yılların başında BG, Filistin karasularında Gazze Marine’de gaz rezervleri buldu. BG, İsrail’e bitişik Filistin karasularında yer alan 30 kilometre açık denizde, 600 metre derinlikte Gazze Marine’de (Gaza Marine 1 ve Gaza Marine 2) işletilebilir yaklaşık 38 milyar metreküplük gaz rezervi buldu. Hukuki bakımdan Filistin’e ait olan bu gazın satılması ve paranın Washington ve Londra tarafından kontrol edilecek uluslararası bir hesaba Filistin adına yatırılması konusunda anlaşma sağlandı. Gaz, İsrail’e satılacaktı. Filistin, elde edilecek geliri askeri amaçlarla kullanamayacak, sadece bölgenin kalkınması ve altyapısına harcayacaktı. İsrail’de hükü...

ABD jeolojik araştırması, dünyadaki öncelikli havzaların geri kazanılabilir petrol ve gaz kaynaklarını tahmin etmeyi amaçlayan bir programın parçası olarak Nil Deltası Havzasının keşfedilmemiş petrol ve gaz kaynaklarını tahmin eden rapora dayanmaktadır. Bu raporu inceledim ve jeolojik değerlendirmeye dayanarak ayrıntılı olarak bilgilerinize sunmak istedim; Nil Deltası Havzası, Doğu Akdeniz bölgesinin yaklaşık 250.000 kilometre karesini kapsamaktadır. Batıda Nil Konisi'nin yaklaşık kenarı, kuzeyde Strabo, Pytheus ve Kıbrıs Hendekleri, doğuda Levant Havzası sınırı ve güneyde kuzey Mısır'daki sıkıştırma yapılarının yaklaşık kenarı ile sınırlanmıştır. Bu aynı zamanda Mısır'daki Neojen deltaik tabakalarının genel yükselme sınırına da karşılık gelir. ABD jeolojik araştırma yaklaşımı, petrol sistemlerini ve jeolojik değerlendirme birimlerini tanımlamak ve keşfedilmemiş petrol ve gaz kaynaklarının potansiyelini değerlendirmektir. Bu değerlendirme, yayınlanmış jeolojik bilgilere ve...

Her ikisi de hukukî kavramlar olan “de facto” ve “de jure” kavramları Latince’den gelmektedirler. De Facto kavramı, bir “facto”dan yani “olgu”dan bahseder. Yani gerçekte var olan ve gerçekliği tanınan, ancak söz konusu gerçekliği hukukî açıdan tanınmamış olaylar, devletler ve kişiler için kullanılmaktadır. De Jure kavramı ise, “hukuken tanınan” olgulardan bahseder ve özellikle siyasî alanda “de facto”nun bir sonraki aşamasıdır. De Facto ve De Jure kavramları siyaset biliminde, jeopolitik konularda veya nüfus sayımlarında karşılaşılan, ancak günlük hayatta pek de aşina olunmayan kavramlardır. Siyasi tartışmalarda bile adından bahsedilmeyen bu kavramlar, aslında Türkiye’nin de içinde bulunduğu jeopolitik konularda (KKTC) örnekler barındırmaktadır. De Facto ve De Jure kavramlarının jeopolitik olarak incelemeden önce, anlamlarını ele almak daha faydalı olacaktır. Her iki kavram da Latince kökenlidir ve birbirlerinin zıttı olaraktan nitelendirilebilinir. De Facto kelime anlamı olaraktan “ge...

AB’nin doğal gazda Rusya’ya önemli derecede bağımlı olması, birliği yeni ve alternatif doğal gaz kaynakları ve güzergâhları aramaya zorlamaktadır. AB’nin Rusya ile kurduğu ekonomik ilişkilerin, son dönemde başta doğal gaz kesintileri, Ukrayna ve Doğu Avrupa ülkeleriyle yaşanan sorunlar nedeniyle gerginleşmesi üzerine, bu durumun siyasi ilişkilerine de yansıması sonucu birliğin doğal gaz güvenliğini tehlikeye atmakla birlikte yeni doğal gaz güzergâhları arayışı içinde olmasına neden olmaktadır. Bu kapsamda, Doğu Akdeniz’de son yıllarda yapılan doğal gaz keşiflerinin, Avrupa Birliği’nin ihtiyacını karşılamakla birlikte Türkiye’nin de içinde yer aldığı bölgede dengeleri değiştirebilecek bir potansiyele sahip olabileceği düşünülmektedir. Özellikle bölgede menfaatleri olan bölgesel ve küresel güçlerin bu keşiflerden pay alma çabaları sebebiyle bölge ülkelerinin ulusal çıkarlarını destekleyen siyasi, askeri ve ekonomik politikaları farklılık gösterebilmektedir. Bu sebeple yeni doğal gaz alan...