Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

ABD yönetimi, Suriye'deki siyasi çözüm sürecinde Washington'un taleplerini, Esed rejimi ve destekçisi Rusya'ya kabul ettirmek için petrol kaynaklarını takas unsuru olarak kontrolü altında tutmaya çalışıyor. Ancak kuzeydeki bazı petrol bölgelerinde, Türkiye ile koordinasyon halinde askeri devriye gezen Rusya da Suriye'deki pastadan pay alma konusunda çok istekli. Washington, Moskova ve Beşşar Esed rejimi, Suriye'de söz sahibi olmak için petrol, doğal gaz ve su kaynaklarının bulunduğu bölgeleri kontrol altında tutmak istiyor. Türkiye, PKK'YPG'nin tüm ekonomik tedarik zinciri ve petrol kaçakçılığını büyük oranda sekteye uğratmak ve ardından tamamıyla sona erdirmek üzere TSK, istihbarat ve diplomasinin de içinde olduğu geniş bir operasyon yürütüyor. Suriye petrolünün ABD, PKK ve YPG işbirliği ile Akdeniz kıyısı üzerinden Batı pazarlarına taşınması planı, Türkiye’nin başarılı operasyonlarıyla kesin olarak bitirildi. ABD, ahlaki ve yasal olarak şüpheli olsa da bas...

  2020’de Karadeniz’de ilki Sakarya Gaz Sahası'nda Tuna-1 kuyusunda yapılan keşif, sonrasında Amasra-1 ve Çaycuma-1 kuyularında yapılan yeni gaz keşifleri ile Aralık 2022 sonu itibariyle üretilebilir toplam gaz rezervi 710 milyar metreküpe yükselmiştir. Karadeniz’de devam eden saha geliştirme faaliyetleri neticesinde ilk gaz üretimi MAYIS 2023 sonunda başlayacak. İlk fazda günlük 10 milyon metreküplük doğal gaz üretiminin yapılması planlanan sahanın dogal gaz krizinin ortasında devreye alınması, Türkiye açısından oldukça büyük bir şans. 2026 sonuna kadar plato seviyede günlük gaz üretiminin 40 milyon metreküpe, yıllık toplam üretim miktarının ise 15 milyar metreküpe çıkarılması planlanıyor. 710 milyar metreküpe yükselen rezerv miktarına bağlı olarak sahanın üretim kapasitesinde artışa gidebileceği ve 2030’a kadar Karadeniz’deki toplam gaz üretiminin yıllık 20-25 milyar metreküp seviyelerine kadar yükselebileceği tahmin ediliyor. Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de devam eden arama faaliye...

Avrupa’nın içine düştüğü ve giderek derinleşmesi beklenen enerji krizine kısa vadede hızlı ve kalıcı bir çözüm bulunması kolay görünmüyor. Avrupa’nın arz güvenliği, ekonomi ve siyasi gerçeklikle uyumlu bir şekilde Türkiye ile enerjide iş birliğini artırması ve diğer sorunların gölgesinden kurtarması, bu iş birliğinden sağlayacağı katkılar göz önüne alındığında rasyonel bir tercih olacaktır. Benzer şekilde Rusya’nın da gerek TürkAkım’daki mevcut hat ve gündeme gelmesi muhtemel yeni hatlardan Avrupa’ya ilave gaz tedarikinin gerçekleşebilmesi için bu gazın Türkiye’de ticarileştirilmesi ve ihraç hakkını vermesi de en rasyonel tercih olacaktır. Diğer gaz kaynakları ile Türkiye’nin enerji ticaret merkezi EPİAŞ’ta ticarileşerek ve Trakya’da kurulacak fiziki merkezde harmanlanarak Avrupalı alıcılara iletilmesi Rus gazı için tek ve en gerçekçi seçenek olacaktır. TANAP’ta 16 milyar metreküplük kapasite artışı gelecek ilave Azerbaycan gazı, TürkAkım’da yeni ilave boru hatlarının inşa edilmesi dur...

Putin,"ABD Artık daha yüksek fiyatlarla enerji tedarik edebilir. Avrupa'ya gaz sevkiyatı için Türkiye'ye büyük bir merkez kurabiliriz. Petrol piyasalarına yönelik hiçbir müdahale, hiçbir rezerv kullanımı enerji sorununu çözemez." dedi. Putin’in önerisi öncelikle Avrupa’yla ilgilidir ve Almanya-Fransa-İtalya üçlüsüne açık bir uyarı/çağrıdır: ABD’nin enerji-politikasıyla uyum, Avrupa sanayisini ve ekonomisini çökertecek. Putin’in önerisi elbette Türkiye’yle de ilgilidir; Mavi Akım’la başlayan ve Türk Akımı ile devam eden enerji-politik işbirliğini “gaz merkezi” ile üst aşamaya yükseltmek demektir. Türkiye’de gaz merkezi demek geçiş kazancı, daha ucuz tedarik, fiyatlama avantajı ve enerjide süreklilik olduğu gibi, aynı zamanda petrol ve gaz güvenliği üzerinden ulusal güvenlik politikalarına katkı demektir. Baltık Denizi'nin altından Avrupa'ya giden Kuzey Akım Rus doğal gaz boru hattı sistemine zarar veren ve nedeni hala araştırılan patlamaların ardından Putin, ek...

 F osil yakıtlar konusunun uluslararası ilişkilerdeki yeri ve önemi her geçen gün artmaktadır. Fosil yakıtların ömrünün tükenmeye başlaması ve çevreye verdiği zararlar nedeniyle, yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının tartışıldığı bir ortamda; büyüyen ekonomilerin kalkınabilmeleri için önemli miktarda Fosil yakıtlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle özellikle küresel ve bölgesel aktörler için küresel güç olma ve gücünü koruyabilme açısından Fosil yakıtlar konusu önemli bir güç unsuru olmaya devam etmektedir. Özellikle petrol ve doğal gaz gibi kaynaklar bakımından zengin olan ülkeler bu güç unsurunu siyasi ve ekonomik baskı aracı olarak kullanmaktadır. Avrupa Birliği’nin bekası ve büyümesi için ihtiyaç duyulan Fosil yakıtların güvenilir kaynaklardan, kesintisiz bir şekilde ve makul fiyatlardan tedarik edilmesi, başka bir ifadeyle enerji güvenliği, Birliğin geleceği için vazgeçilmez bir unsur olarak görülmektedir. AB petrol ve doğal gaz güvenliğinin sağlanması amacıyla...

  Türkiye'nin en iddialı doğalgaz üretim projesi: Karadeniz gazı karaya başarıyla getirildi ve Filyos Doğalgaz İşleme Tesisi'nde test edilmeye başlandı. Türkiye, büyük Karadeniz doğalgaz keşfi kapsamında ilk teslimatı yapmak üzere. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Filyos Gaz İşleme Tesisi Karadeniz Doğal Gazının Devreye Alma Töreni'nde vatandaşları yakından ilgilendiren açıklamalarda bulundu. Karadeniz doğal gazının kullanılmaya başlanması ile birlikte vatandaşlara yönelik bir indirimle ilgili uzun süredir çalışma yapılıyordu. Bu kapsamda belli formüller üzerinde duruldu ve sonunda karar verildi. Karadeniz gazının evlere girmesinden sonra her konutun 1 yıl boyunca aylık 25 metreküplük doğal gaz giderinin devlet tarafından karşılanması öngörüldü. Ayrıca ilk ay doğal gaz kullanımı konutlarda bedava olacak. Vatandaşlarımızın evlerindeki mutfaklarında ve sıcak su tüketiminde kullandıkları doğal gaz bir yıl süreyle ücretsiz verilecek. Aylık ortalama 25 metreküpe denk gelen mutfak ve sıcak...

Doğu Akdeniz bölgesinin kuzeyinde yer alan bir ülke olan Türkiye için bölgedeki gelişmeler siyasi ve ekonomik açıdan olduğu kadar enerji-politik açıdan da son derece önem arz etmektedir. Zira Türkiye, Doğu Akdeniz’in ayrılmaz bir parçasıdır ve doğal olarak bölgedeki dinamizm doğrudan ülkeyi ilgilendirmektedir. Türkiye için, enerji-politik açıdan bakıldığında, birkaç yönden durumun ele alınması gerekmektedir. İlk olarak, Türkiye’nin petrol ve doğal gaz teminine ilişkin bağlantıları açısından durum önemlidir. İkinci olarak, 2023 hedefleri arasında yer alan enerji terminali olma hedefi açısından, Doğu Akdeniz bağlantılı hatların nasıl olduğu ve yeni hatlar olursa hangi bölgelerden geçeceği ve Türkiye’nin önerdiği terminal liman olan Ceyhan’ın bu hatlarla bağlantısı ve durumu önemlidir. Üçüncü olarak ise, yeni enerji kaynak bölgeleri ve ilgili hatlar ile hem kaynak ve hem de hat bölgelerinde egemen olan ve/veya olabilecek güçlerin durumu ve bunların Türkiye ile ilişkileri önem arz etmekted...

Doğu Akdeniz’de çok sayıda kıyıdaş ülkenin varlığı ve tüm tarafların kabul ettiği bir Münhasır Ekonomik Bölge imzalanmamış olması ise hidrokarbon çalışmalarını olumsuz etkilemektedir. Doğu Akdeniz doğal gaz keşifleri bölge ülkeleri arasında hem yeni ittifaklara hem de ayrışma ve gerilimlere neden olmaktadır. Bu bağlamda bölgede hidrokarbon yatakları keşiflerinin, çatışma ve işbirliği dinamiklerini bir arada bulundurduğunu söylemek yanlış olmaz. Doğu Akdeniz deniz yetki alanı uyuşmazlıkları ve MEB çatışmaları teorik olarak 3 şekilde çözülebilir. Doğu Akdeniz’in coğrafi yapısının karmaşıklığı nedeniyle sahildar ülkelerin deniz yetki alanlarının sınırlarının çakışmasına neden olmaktadır. Bu nedenle, söz konusu bölgedeki sahildar devletler bu bölgede yer alan diğer sahildar devletlerle antlaşma yapmadan  Münhasır Ekonomik Bölge'lerini  tek taraflı olarak ilan ederek ikili antlaşmalar yapmaktadır.  Doğu Akdeniz’e kıyıdaş devletler hidrokarbon kaynaklarını araştırmak ve işletme...