BMDHS Md. 46 - Takımada Devletleri - Adalar Devletleri

 Yunanistan'ın maksimalist iddialarının temelini anlamak gerekiyor. Yunan iddialarının temelinde, bir "Adalar Devleti" olduğu tezi bulunuyor. BMDHS'nin 46. Maddesi; "adaların tam yetkiye sahip olabilmesi için ülkenin arşipellerden oluşması" şartını koşuyor.

Yani bir ülkenin "Adalar Devleti" olabilmesi için tamamen yada büyük ölçüde adalardan müteşekkil olması gerekiyor; Endonezya, Sri Lanka, Küba, Filipinler gibi çeşitli örnekleri Birleşmiş Milletler tarafından kayda geçirilmiş durumda.

Yunanistan, görünenin aksine bir "Adalar Devleti" değil, Yunanistan bir yarımada devletidir. Ülkenin yüzölçümünün sadece %17'si ada, adacık ve kayalıklardan oluşuyor. BMDHS'nde, UAD ve Hakem Mahkemesi kararlarında Yunanistan'ı "Adalar Devleti" yapacak herhangi bir ilke, prensip yada karar bulunmuyor. 

Takımada, çevresi sularla kaplı iki ya da daha fazla toprak parçasının oluşturduğu adalar topluluğudur.

Takımadalar genellikle açık denizlerde buluşur ve en az bir büyük ada kümesi komşusu olur. Örneğin İskoçya civarında 700'den fazla ada vardır. Temel olarak takımadalardan oluşan en büyük dört devlet Japonya, Filipinler, Birleşik Krallık ve Endonezya'dır.

CIA World Factbook kayıtlarındaki dünyanın en büyük takımada devletleri 10 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Hacim bakımından dünyanın en büyük takımadası Arktik Okyanusunda bulunan Kuzey Kanada'dır.

Takımada Devleti: 1982 tarihli birleşmiş milletler deniz hukuku sözleşmesi'nin 46/a hükmüne göre takımada devleti, tamamıyla bir veya daha fazla takımadadan oluşan ve başka adaları da içine alabilen devlet demektir.

MADDE 46 

İşbu Sözleşme amaçları uyarınca:

1. “Takımada Devleti”nden, bütünüyle bir veya bir çok takımadadan oluşan ve başka adaları da ihtiva edebilen bir devlet;
2. “Takımada”dan, birbirleri ile olan bağları coğrafi, ekonomik ve politik yönden bir bütün oluşturacak derecede sıkı olan veya tarihi açıdan bu şekilde kabul edilen ada kısımları, bunlara bitişik sular ve diğer doğal unsurlar da dahil olmak üzere, bir adalar grubu anlaşılır.

MADDE 47

TAKIMADA ESAS HATLARI

1. Çizilen esas hatlar belli başlı adaları içermesi ve hatlar içerisinde kalan suların yüzölçümünün, su üzerinde kalan kayalıklar da dahil olmak üzere, karaların yüzölçümüne oranı bire bir ila dokuza bir olan bir alana eşit olması şartıyle, takımada devleti en uzak adaların en uç noktalarını ve takımadanın su üzerinde kalan kayalıklarını birleştiren takımada düz esas hatları çizilebilir.

2. Bu esas hatların uzunluğu 100 deniz milini geçmeyecektir; bununla beraber, belirli bir takımadayı çevreleyin esas hatların toplam sayısının en çok %3 'ü, 125 deniz milini aşmamak şartı ile, 100 milden daha fazla bir uzunluğa sahip olabilir.

3. Esas hatlar, takımadanın genel çerçevesinden hissedilir biçimde ayıracak şekilde çizilmeyecektir.

4. Bu esas hatlar cezir zamanı ortaya çıkan yüksekliklere doğru veya bunlardan başlamak üzere çizilmeyecektir; meğer ki bunlar üzerinde devamlı olarak suyun üstünde kalan deniz fenerleri veya benzer tesisler inşa edilmiş olsun veya cezir zamanı açıkta kalan yükseklik, tamamiyle veya kısmen, en yakın adaya, karasuları genişliğini aşmayan bir mesafede bulunsun.

5. Bu çeşit esas hatlar yöntemi, bir takımada devleti taraftndan, diğer bir devletin karasularını açık denizden veya bir münhasır ekonomik bölgeden kesecek şekilde uygulanmayacaktlır.

6. Eğer bir takımada devletinin takımada suları sınırdaş bir devletin ülkesinin iki parçası arasında kalırsa, bu son devletin geleneksel olarak bu sularda sahip olduğu hakları ve yasal çıkarları ile iki devlet arasında akdedilen anlaşmalardan doğan haklar varlıklarını devam ettirecek ve bunlara riayet olunacaktır.

7. 1. Paragrafta öngörülen, suların yüzölçümünün karaların yüzölçümüne oranının hesaplanmasında, adaları çevreleyen serpiştirilmiş mercan kayalarının ve atollerin berisindeki sular ile kalker yapılı adalar zinciri ve su üstünde kalan kayalarla tamamiyle veya hemen hemen tamamiyle çevrilmiş olan keskin yamaçlı okyanus yaylaları da kara parşası olarak kabul edilebilir.

8. İşbu maddeye uygun olarak çizilen esas hatlar, yerlerinin belirlenebilmesi için uygun ölçekli deniz haritalarında işaretlenecektir. Kullanılan jeodezik sistemi belirleyen coğrafi koordinat noktalarının listesi bu haritaların yerine ikame edilebilir.

9. Takımada devleti, haritaları veya coğrafi koordinatların listesini gerektiği şekilde ilan edecek ve bunların birer nüshasını Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Sekreteri nezdine tevdi edecektir.