Cemal ASLAN - Dogu Akdeniz Petrol & Gaz ve Enerji Panaroma

Maalesef Petrol & Gaz sanayinde halk arasında yaygın olarak telaffuz edilen kavram kargaşası var. Petrol ve Doğal Gaz için "Enerji" tanımını kullanmak yanlıştır. Petrol & Gaz enerjji değildir, enerji üretimine ve tüketimine kaynaktır. Enerji nedir? Enerji, maddede var olan ve ısı, ışık biçiminde ortaya çıkan güçtür. Fiziksel veya kimyasal kaynakların kullanımından, özellikle ışık ve ısı temin etmek ya da makineleri çalıştırmaktan kaynaklanan güç. Enerji organizmanın etkin gücü olarak tanımlanmıştır. Ya da maddede var olan ve çeşitli durumlarla ortaya çıkan güç olarak tanımlanmaktadır. Bu tanım enerjinin ne olduğunu anlamamız için önemli olsa da herkes için bütün soruları yok ettiğini söyleyemeyiz. Çünkü enerji sıcaklık ve ışık gibi çeşitli göstergelerle ortaya çıkabilmektedir. Bu da enerjinin çok çeşitli türlerinin olduğunu gösteriyor. Hal böyle olunca enerji nedir sorusuna da doğrudan bir cevap yeterli olmuyor. Kısaca şöyle anlatabilirim. Madde molekül ve atoml...

Siyasi ihtilafların durulmaması, sık aralıklarla alevlenmeye devam etmesi Doğu Akdeniz’deki zengin gaz yataklarının ticarileştirilip refah ve güvenliğe katkı sağlamasına imkân vermiyor. Dünya ölçeğinde ‘oyun değiştirici’ değil. Ancak bölgeyi dönüştürme potansiyeli olan Doğu Akdeniz doğal gaz kaynakları, jeopolitik gerilimlerin yanı sıra dünya gaz sektöründe yaşanan arz bolluğu, bölgedeki Güney Gaz Koridoru, KRG (Kürdistan Bölgesel Yönetimi) gazı gibi diğer mevcut rakip projelerin süratle ilerlemesi, ABD’nin LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) ihracatı, İran ve Rusya’nın ‘Türk Akımı’ gibi yeni projelerinin gündeme gelmesi, petrole endeksli fiyatların düşmesi, yatırım finansmanı kıtlığı gibi nedenlerle de görünür gelecekte (en azından 10 yıl) tam kapasite işletilecek gibi görünmüyor. Enerji işinin sağlam ve somut bir gerçeği, kaynakların ancak birileri onları almaya hazır ve istekli olduğunda değeri olur. Bunun güzel bir örneği, Doğu Akdeniz'de keşfedilen ancak henüz gelişmemiş olan...

Doğu Akdeniz deniz alanları kapsamlı şekilde bölüşülmüş değildir. GKRY’nin diğer ülkeler ve uluslararası şirketlerle Kıbrıs adına yaptığı antlaşmalar uluslararası hukuka aykırıdır. Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni bölgede yalnızlaştırmaya yönelik geniş çaplı siyasi hamleler zinciriyle, bu dengenin Türkiye ve KKTC aleyhine bozulmak istendiği açıktır. Temelinde yarım asırlık Kıbrıs sorunun deniz alanlarına yansıması olarak ele alınabilecek bu ihtilafı anlamak için kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge (MEB) kavramları ile bölgedeki Türkiye’ye ve KKTC’ye ait hak ve menfaatlere değinmek faydalı olacaktır. Devletlerin bazı egemen haklara sahip olduğu kabul edilen ve uluslararası deniz alanını oluşturan “yetki alanları” vardır. Bunlar, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgeler (MEB) olarak ifade edilmektedir. Kıta sahanlığı, ülkeyi oluşturan kara parçasının deniz altındaki uzantısına denilmektedir. Her kara devletinin en az 200 deniz mili mesafeye kadar kıta sahanlığı...

Revolutionary technologies used to explore and produce oil and gas lying under deep Mediterranean waters have led to the discovery of hydrocarbons in volumes that, once commercially available, will reshape the energy map of the Middle East and, perhaps, Europe. A changed energy panorama will inevitably alter the geopolitical landscape, thus creating new opportunities and perils. Between 2010 and 2011, when oil prices hovered around $80 per barrel and the price outlook for the medium term was rosy, international energy companies engaged in an ambitious effort to find oil and gas in the Mediterranean Sea. And they did. In fact, their efforts yielded far better results than anyone had expected. In 2010, they discovered the Tamar and Leviathan gas fields in Israeli territorial waters. These fields have combined estimated reserves in the order of 17 trillion cubic feet of gas(tcf), a volume that would place them among the 30 largest gas fields in the world, larger - for example - than most ...

AB'nin enerji güvenliği stratejisinin temellerine bakıldığında, birlik dışındaki pahalı alan gelişimi her zaman uzun süren bir garanti ile birleştirilse de, kıyaslama merkezleri tarafından desteklenen doğal gaz rekabetinin desteklenmesi vadeli sözleşmeler konusunda kararlı bir kararlılık ortaya çıkıyor. Bu tür bir amaç, özellikle pazar tutumunun kuzeybatı modelden farklı olduğu Güney Doğu Avrupa ve Orta ve Doğu Avrupa ile ilgilidir. Sınır-ötesi altyapının, üye devletler ve üyelik için umut verenlerinin bu mozaiğine entegrasyonunun sağlanmasında, yeterli düzeyde bir gaz arzı güvenliği getirilmesinde bir katalizör olduğu düşünülmektedir. Bu makalede Güney Gaz Koridorunun (TANAP-TAP) Hazar Denizi bölgesinden batıya doğru uygulanabilirliğini belirleyecek projeleri incelemek istiyorum. İç enerji piyasası ilkelerinin Enerji Topluluğuna yayılması göz önüne alındığında, dikey (güney-kuzey) ve yatay (doğu-batı) eksenler boyunca doğal gaz iletimi için gerekli kapasitenin kurulmasının G...

Türkiye Cumhuriyeti Doğu Akdeniz’deki yetki alanlarının belirlenmesi hususunda; bölgede ikili veya üçlü deniz yetki alanlarının paylaşılması hususunun kabul edilemez olduğunu 2004 Turkuno DT/4739 (Mart 2004), 2005 Turkuno DT/16390 (Ekim 2005) ve UN.Doc. A/61/1011/-S/2007/456 (Temmuz 2007) sayılı notalarda açıkça ifade etmiştir. Bölgede yapılacak olan MEB anlaşmalarının kıyıdaş bütün devletlerin katılımı ve uluslararası hukukun temel prensibini oluşturan hakkaniyet ilkesiyle yapılması gerektiğini sürekli vurgulamıştır. Üçüncü Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı; sözleşme ve uluslararası yargı kararları hakkaniyete uygun bir çözüm için;“ilgili tüm taraflar arasında varılacak bir antlaşmadan” bahsetmektedir. Bununla birlikte "MEB’in tek taraflı ilan edilemeyeceğine ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır. Üçüncü Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı ('BMDHS III') Nihayetinde, 121 (2) LOSC maddesi gereğince, Konferans, adaların deniz bölgeleri oluşturmak h...

Üçüncü Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı; sözleşme ve uluslararası yargı kararları hakkaniyete uygun bir çözüm için;“ilgili tüm taraflar arasında varılacak bir antlaşmada n” bahsetmektedir. Bununla birlikte "MEB’in tek taraflı ilan edilemeyeceğine ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır.  Üçüncü Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Konferansı ('BMDHS III') Nihayetinde, 121 (2) LOSC maddesi gereğince, Konferans, adaların deniz bölgeleri oluşturmak haklarını tanıdı. Madde 121 LOSC, teamül hukukunu yansıtır (ICJ, Nikaragua v Kolombiya (2012), paragraf 139) ve dolayısıyla taraf olmayan devlet dışı taraflar için de geçerlidir. Deniz yetki alanlarının hukuksal dayanağı, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (BMDHS), genel hukuk ilkeleri, örf adet hukuku ve mahkeme kararlarıdır. Tüm kıyı devletleri Münhasır Ekonomik Bölgesi de dahil olmak üzere uluslararası hukuka uygun olarak ve BMDHS dahil olmak üzere, denizcilik bölgeleri kurma hakkı vardır;Lakin Uluslararası...

Güney KIBRIS Rum tarafı Doğu Akdeniz’de hidrokarbon aramaları konusunda yaptığı anlaşmalarla defakto durumlar oluşturmaya çalışıyor. Ne KKTC ne de Türkiye bunları asla kabul etmeyecektir. Deniz Hukuku Sözleşmesi, ikili anlaşmalarla üçüncü bir ülkenin haklarını gaspetme hakkı vermiyor. Örneğin Rumların ikili deniz sınırlandırmasına gitmesi sonucu Türkiye'nin ve KKTCnin deniz yetki alanları ihlal edildi. GKRY’nin yaptığı tüm anlaşmalar, üçüncü ülkelerin,Türkiyenin ve KKTCnin haklarını gaspediyor. Türkiye'nin Mısır,KKTC,Libya, İsrail, Suriye ve Lübnan ile KKTC’nin ise Türkiye, Suriye, Lübnan, İsrail ve Mısır ile deniz yetki alanları sınırlandırmasına esas olan karşılıklı kıyıları bulunuyor. Bu durumda Türkiye'nin GKRY’nin ilan ettiği Kıta Sahanlığında bulunan 1,4,5,6 ve 7 nolu parsellerde kısmi olarak, KKTC’nin ise GKRY’nin ilan ettiği 3 ve 13nolu parsellerin tümünde,1, 2, 8, 9 ve 12 nolu parsellerin ise bir kısmında hakları mevcuttur. Doğu Akdeniz’de doğal kaynakların çıkarıl...